Stabiliteits- en groeipact (was: Prinsjesdag: een bak ellende)

Thu Sep 18 06:00:21 CEST 2003

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Zeer juist Herman,

Dat 60%-3% pact is duidelijk te weinig flexibel, een product van de 
afgelopen hoogconjunctuur in West-Europa. Een pleidooi voor versoepeling en 
verandering zou deel kunnen uitmaken van een eigen profiel voor D66, om 
zich in ieder geval te onderscheiden (en af te scheiden?) van de VVD.

Hoe kun je Zalm verder demoniseren?

De kansen liggen er. Ik lees net van een NSS-poll waarin 67% kiezers geen 
vertrouwen meer heeft in Balkje-2, terwijl 58% CDA-stemmers en 60% 
VVD-stemmers zegt dat er teveel wordt bezuinigd!

(En dan hebben we het nog niet over de nu 414.000 werklozen, 5,4% van de 
beroepsbevolking)

Henk Vreekamp, Utrecht.
-------------------------------------

At 13:23 17-9-03 +0200, you wrote:
>REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>Ernst Debets schreef:
>
> > Het is duidelijk dat deze maatregelen ingegeven zijn met de
> > hete adem van het Euro-Stabiliteitspact in de nek (van Zalm).
> > Nederland moet weer zonodig het braafste jongetje van de klas
> > zijn. Als deze regering nog enige moed heeft zal ze moeten
> > erkennen dat het stabiliteitspact volledig mislukt is en dat
> > we die sleuro beter kunnen afschaffen.
>
>Met de Euro heeft het allemaal niets te maken, wel met het Stagnatie- en
>Snoeipact (zoals ik het noem wanneer ik in een recalcitrante bui ben
>;-)). Of eigenlijk: met de interpretatie die Zalm aan dat pact geeft.
>Het punt is dat Zalm zich als geen ander in Europa heeft hardgemaakt
>voor een strikte interpretatie van het pact. Het heeft hem in Italië de
>bijnaam Il Duro opgeleverd. Nu Nederland zelf in een recessie zit, kan
>hij het dus niet maken om het pact ruimer te gaan interpreteren.
>
>Nu kan de geloofwaardigheid van meneer Zalm ons natuurlijk geen ene biet
>schelen. Wat voor ons van belang is, is alleen de geloofwaardigheid van
>het pact zelf. De regels van het pact stellen dat de staatsschuld niet
>hoger mag zijn dan 60% van het BNP en dat het begrotingstekort niet
>hoger mag worden dan 3%. De achterliggende economische rationale is dat
>de staatsschuld van de euro-landen niet te ver mag oplopen, omdat dat
>leidt tot stijgende rente en dus tot hogere overheidsuitgaven (en
>belasting) en lagere economische groei. De vraag is dan alleen waarom
>het begrotingstekort, en niet de staatsschuld zelf (of, nog beter, een
>combinatie van die twee) in het pact als criterium gebruikt wordt. Het
>maakt tenslotte nogal wat uit of Nederland (met een staatsschuld van
>52.6% van het BNP (2002)) een tekort van 3% heeft, of Italië (met een
>schuld van 106.7%).
>
>Dat onderscheid tussen schuld en tekort is met name van belang, omdat de
>3%-grens op zich wel te handhaven zou zijn als de begrotingen van de
>verschillende landen structureel op evenwicht zouden zijn. In tijden van
>groei kan dan een overschot gecreëerd worden, waardoor in tijden van
>(niet al te zware) recessie (zoals nu) het tekort wel onder de 3% kan
>blijven. Dat is echter niet het geval: de meeste landen, inclusief
>Nederland, hebben de afgelopen jaren veel te weinig gedaan om het
>*structureel tekort* tot nul terug te brengen (i.e. een
>begrotingsoverschot te creëren dat groot genoeg is). Bert Bakker heeft
>op deze lijst al aangegeven hoe dat komt: Als het geld in tijden van
>economische groei met bakken tegelijk binnen stroomt, valt het politiek
>bijna niet te verkopen dat je als overheid toch zuinig aan blijft doen -
>laat staan dat je uitkeringsstelsels herstructureert of WAO-ers gaat
>herkeuren. Dat is de grote zwakte van de politiek en het is heel
>kwalijk, maar zeker de linkse partijen hebben op dit moment erg weinig
>recht van spreken omdat zij de eersten waren die toen begonnen te roepen
>om hogere uitgaven. Ook Zalm zelf heeft trouwens geen recht van spreken,
>hij is immers verantwoordelijk voor een flinke lastenverlaging tijdens
>Paars II terwijl er een hoogconjunctuur aan de gang was en het
>structureel tekort nog lang niet weg was (zoals nu blijkt).
>
>Het probleem is, dat het inderdaad niet verstandig lijkt om de 3%-grens
>voor iedereen strikt te handhaven terwijl de meeste landen hebben
>nagelaten om de benodigde reserve de afgelopen jaren op te bouwen. Dan
>snijdt je alleen maar in je eigen vlees. Het dilemma is echter, dat je
>als je het pact loslaat, politici beloont voor hun eigen falen. En dan
>is het hek van de dam, stijgen de schulden, de rente en de belastingen
>en daalt de economische groei. Onder bankiers overheerst bovendien nog
>de mening dat je in een moderne westerse democratie niet meer ongestraft
>een Keynesiaans beleid kunt voeren. Vroeger kon je het overheidstekort
>laten oplopen en wakkerden de overheidsinvesteringen in de economie het
>vertrouwen aan. Tegenwoordig zouden consumenten en bedrijven echter meer
>"tekortbewust" zijn, en zich realiseren dat die oplopende
>overheidstekorten op langere termijn leiden tot hogere lasten. Dan heeft
>Keynesiaans stimuleren dus geen effect meer, en moet je iets anders
>bedenken voor die grote massapsychologische operatie die "herstel van
>het economisch vertrouwen" heet.
>
>Alles afwegend is mijn eigen analyse daarom is dat D66 het lef moet
>hebben om voor te stellen het pact te hervormen. Het huidige pact wordt
>sowieso geschonden: Duitsland en Frankrijk doen dat immers al, of Zalm
>nu hoog of laag springt. Opleggen van de hoge boetes die in het pact
>zijn ingebouwd zou, zeker op korte termijn, ook in niemands belang zijn:
>dan zijn er nog minder Duitsers die Nederlandse producten kopen en daar
>zijn we wel van afhankelijk. Ook daarom is er weinig animo in Europa om
>het pact volgens de letter na te leven. Maar een pact dat niet wordt
>nageleefd is helemaal geen pact, en dat is zeker niet wenselijk.
>Nederland zou zich daarom moeten inzetten voor een pact waar de
>onredelijke effecten uit verwijderd zijn, zodat het wel gehandhaafd
>wordt omdat het wel de steun heeft van degenen die het moeten naleven.
>In plaats van een maximaal tekort van 3% zou het pact moeten uitgaan van
>een combinatie van tekort en de hoogte van de staatsschuld, waarbij voor
>landen met een lagere schuld (die dus gespaard hebben) iets ruimere
>tekortregels gelden. Daar staat dan wel tegenover dat ook tijdens
>hoogconjunctuur en begrotingsoverschotten strakke regels gaan gelden
>(want die zijn er nu niet), waardoor landen gedwongen worden serieus te
>werken aan het creëren van een structureel begrotingsevenwicht.
>
>Misschien moet de EU zich zelfs wel gaan bemoeien met de structurele
>sociaal-economische hervormingen (denk aan de arbeidsmarkt) die nodig
>zijn om zo'n begrotingsevenwicht te bereiken. En het sanctiemechanisme
>moet anders: het heffen van hoge boetes tijdens een laagconjunctuur is
>contraproductief. Nuttiger lijkt mij om landen die zich niet aan de
>pactregels houden bijvoorbeeld hun stemrecht in de Raad af te nemen, of
>bv economisch onder curatele van de Commissie te stellen (analoog aan
>artikel 12 gemeentes in Nederland). Ook draconisch, inderdaad, maar
>economisch verstandiger dan die procyclische boetes.
>
>-------------------------------------------------------------
>Herman Beun                       http://www.hermanbeun.info/
>Herman.Beun at tiscali.be                    Brussel, Vlaanderen
>-------------------------------------------------------------
>*representative democracy is a contradiction in 4 year terms*
>-------------------------------------------------------------
>
>**********
>Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst 
>(D66 at nic.surfnet.nl).
>Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het 
>tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
>Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het 
>tekstveld alleen: SIGNOFF D66
>Het on-line archief is te vinden op: 
>http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
>**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********