burgemeester

[John Wijsmuller]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

reacties in de tekst (knippen vergeten aan te geven)

> > Beste Martin,
> >
> > Dat er in D66 steun is voor de direct gekozen burgemeester, commissaris
en
> > minister-president heeft mij altijd verbaasd.
> > Wat is het democratisch gehalte van het door de kiezer stemmen op niet
of
> > nauwelijks bekende kandidaten.
>
> Tsja. In de door jou klaarblijkelijk zo bewonderde partitocratie zijn toch
> vrijwel _alle_ politici totaal onbekend? Denk jij dat de gemiddelde PvdA
of
> CDA stemmer weet wie er namens hem in de Tweede Kamer zitten? Denk
> jij dat de gemiddelde burger precies weet wie er namens de partij waarop
hij
> gestemd heeft allemaal in de Gemeenteraad zitten?

Beste Martin,

Hier gaat het juist om. Niet de mensen op de lijsten zijn bekend, maar de
partijen.

Iedereen weet in Nederland waar de partijen ongeveer voor staan. En wat
belangrijker is, binnen de partijen vindt de meeste politieke strijd plaats.

Voordat de kandidaten op de lijsten komen hebben ze zich binnen de partijen
een plaats verworven. Bij D66 gebeurt dat op een redelijk democratische
manier. Iedereen kan zich aan de leden voorstellen en de keuze van ieder lid
telt even zwaar. Dat bekende kandidaten een voorsprong hebben is logisch en
goed. De kiezer kan uit de plaatsing op de lijst opmaken hoeveel vertrouwen
de partij in de kandidaat heeft.


> > Welke bevoegdheden, hoeveel "macht", moeten deze functionarissen
krijgen.
> > Eigenlijk gaat het mij veel meer om deze vraag dan om de vraag door wie
zij
> > gekozen moeten worden. De vragen hangen wel met elkaar samen.

> Ik zie juist niet hoe die zaken samenhangen. Hoe meer "macht", hoe
> belangrijker het is dat iemand rechtstreeks door de burger gekozen wordt.

De kiezer is alleen te motiveren om te gaan stemmen als de
burgemeesterkandidaat ook werkelijk wat te vertellen krijgt. Als hij geen
programma heeft en naar de pijpen van de raad moet dansen weet geen mens
waarom hij de moeite moet nemen om naar de stembus te gaan!

Verwacht jij dat een willekeurige burgemeesterkandidaat in staat is om zo
maar een alles omvattend programma in elkaar te zetten, een goede campagne
te voeren, advertenties te betalen en vervolgens de gemeente op een
succesvolle  manier te besturen? En dat onder het regiem van onze grondwet?


> Maar het gaat ook om het soort "macht". Een bestuurder
(minister-president,
> commissaris of burgemeester) moet regeren, uitvoering geven aan de wil van
> de wetgevende macht. Een parlementariër moet wetten maken en controleren.
> Dat zijn heel verschillende verantwoordelijkheden. Een probleem ontstaat
nu
> juist wanneer je die zaken mengt. Bij hoeveel van de afgelopen
parlementaire
> enquetes is niet gebleken dat de Kamer minstens evenveel boter op het
hoofd
> had als de regering? Door de vermenging van verantwoordelijkheden?
> Dat probleem doet zich in Gemeenteraden nog veel sterker voor. Daar
> indentificeren Raadsleden zich volledig met hun wethouder en gaan bij
> voorbaat al op zijn stoel zitten.

Grote fracties in de raad hebben maar een paar woordvoerders. De rest zit er
meestal maar tam bij en gedraagt zich als stemvee. Dat heeft te maken met de
strijd binnen de fracties. Als de fractieleiding te ver gaat met het eisen
van fractie-discipline en niet integer is zal er eens binnen die fractie een
revolutie plaatsvinden. Dit soort onappetijtelijke processen kan zich beter
binnen de partijen afspelen dan dat de kiezer er met zijn neus boven op moet
zitten. De strijd tussen de partijen is bij de wet geregeld, maar deze
regels moeten dan wel in acht worden genomen. Openbaarheid van alle
activiteiten van de raad is van levensbelang. Haal de radio er altijd bij,
reserveer bladzijden in de huis aan huiskrant, geef iedereen toegang tot de
media, organiseer referenda of in ieder geval enquetes met relevante vragen,
etc.


> > Op de achtergrond speelt ook nog dat deze functionarissen primitieve
> > associaties oproepen met goddelijke almacht. Niet voor niets is de
> > burgemeester vaak in de weer met lintjes uitrijken en knippen, ofwel met
> > de core business van de koningklijke familie. Gezagsgetrouw en
onderdanig
> > Nederland smult ervan. Bedenk hoe mooi het is dat de werkelijke macht
niet
> > in handen van deze personen ligt.
>
> Welke 'werkelijke macht'? Om lintjes te knippen? Hoeveel burgers verwarren
> dat met krachtdadig bestuur?

Wat ik bedoel is, dat een met in de wet verankerde bevoegdheden beklede
direct gekozen burgemeester, aanbeden door zijn fans die in hem of haar hun
verlosser hebben gevonden de straten gaat schoonvegen en iedereen die hem
niet bevalt een toontje lager laat zingen.

> > Dat D66 de direct gekozen burgemeester in deze regering aan de orde
heeft
> > gesteld is in overeenstemming met het feit dat dit het op een na
>>  populairste bestuurlijke vernieuwingsvoorstel is.
>
> Nou, ik denk eerder omdat we vanuit onze ideeën al meer dan 35 jaar willen
> dat de burger bepaalt wie de macht heeft. Hoe 'populair' die voorstellen
> zijn is in die periode wel gebleken. Bij vrijwel alle andere partijen gaan
> onmiddelijk de hakken in de grond als je erover begint....
>
> >
> <knip tabelletje>
>
Uit het tablletje bleek dat alleen het referendum en de direct gekozen
burgemeester een grote steun krijgen.

De meest opzienbarende uitkomst was dat de D66 achterban veel minder voelt
voor de direct gekozen minister-president dan de achterban van CDA, VVD en
PvdA. Ik vermoed dat democraten hier beter over hebben nagedacht.

SCP:

http://www.scp.nl/boeken/cahiers/cah157/nl/html/opinieenoverheid/p1_4.htm
In het begin van de jaren zeventig ondervinden de ideeën over staatkundige
vernieuwingen relatief veel steun bij de kiezers van de PvdA. Wat de gekozen
minister-president en burgemeester en het referendum betreft, geldt dat in
1971 ook voor D66. De christen-democratische kiezers wijken in alle jaren in
behoudende richting van de gemiddelde kiezersvoorkeur af, de aanhang van de
VVD schuift eerder op naar het midden. Opvallend is de positie van de
D66-aanhang in 1998. Slechts de grotere steun aan invoering van een
referendum herinnert nog aan het algemeen erkende vaderschap van D66 van
staatkundige vernieuwingsplannen meer dan twee decennia geleden. Een
rechtstreeks gekozen minister-president is bij de D66-kiezers thans zelfs
minder populair dan bij de gemiddelde kiezer.

Groeten,

John Wijsmuller

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********