Tien vernieuwingsstappen voor D66

Tue Feb 25 16:23:43 CET 2003

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Tien vernieuwingsstappen voor D66

http://www.ongehoord.net/documenten/Tien%20vernieuwingsstappen%20voor%20D66-H%20v%20Meeteren.htm

"
Door Hein van Meeteren, maandag 24 februari 2003

D66 is het vervoermiddel van progressief liberale politiek in Nederland.
Zij is het politieke
dak van hen die het beste uit de liberale traditie willen koppelen aan
een ontwikkeld sociaal
geweten. Het vervoermiddel heeft sinds 1998 te kampen met
slijtageverschijnselen. Indien niet
gezwind een aantal reparaties wordt verricht, dan verdwijnt het
vervoermiddel op het kerkhof.
En dan verdwijnen tegelijkertijd de progressief liberalen in dit land in
een politieke
diaspora. De trein van D66 moet dus weer gaan rijden, en snel ook. Op
naar de werkplaats!
Tien vernieuwingsstappen voor D66.

  1.Van autisme naar lerende organisatie. Toelichting: D66 is teveel in
zichzelf gekeerd. Bij
    interne verkiezingen worden steevast de bekende gezichten gekozen
(“je weet wat je
    hebt
”), en vernieuwingskandidaten hebben het nakijken. Er heerst
een sfeertje van “wij
    hebben gewoon gelijk, en de kiezers moeten dat maar inzien”.
Signalen uit de omgeving
    dringen te weinig door tot de besluitvormende partijorganen en soms
lijkt het wel of de
    kiezer gezien wordt als een dom blondje dat de brille van D66 niet
vermag in te zien. Deze
    houding is desastreus voor een democratische, open partij en is
reeds bij drie
    verkiezingen afgestraft. Je kan niet de buitenwereld de schuld
blijven geven van intern
    falen. Dus weg met die gesloten en zelfingenomen houding en open die
ramen, deuren en
    communicatielijnen.

  2.Van elitaire naar breed gedragen partij. Toelichting: Er is weinig
mis met hoogopgeleide,
    genuanceerd denkende en pratende, beschaafde dames en heren.
Nederland zou een bende
    worden als we geen geestelijke en maatschappelijke elite hadden.
Maar deze groep is te
    klein om er een politieke partij op te grondvesten. D66 teert teveel
op een kleine groep,
    en moet dus leren contact te maken met andere groepen in de
samenleving. Het progressief
    liberalisme is interessant voor een brede schakering aan
doelgroepen, bijvoorbeeld: kleine
    zelfstandigen, professionals, kooplieden, leerkrachten, allochtone
en autochtone
    middenstanders, buschauffeurs, aandeelhouders,  wao-ers, senioren,
studenten,
    schoolverlaters, ziekenhuispatiënten
De boodschap van
eigenzinnigheid, zelfbestemming en
    directe invloed op de eigen leefomstandigheden spreekt méér mensen
aan dan D66 nu bereikt.

  3.Van abstracte naar concrete taal. Toelichting: de verkiezingen van
2003 hebben we onder
    meer verloren doordat we de kiezer niet hebben kunnen bereiken met
die imposante term
    “kenniseconomie”. Onze genuanceerde betogen over gekozen
burgemeester en bestuurlijke
    vernieuwing maken kennelijk te weinig los bij mensen. We sluiten dus
niet aan bij de
    ervaringswereld van hen die we willen bereiken. Elke
marketingmanager weet het: je moet
    van buiten naar binnen werken, en niet van binnen naar buiten. Het
verkopen van je product
    door een vlotte babbel met de voet tussen de deur  werkt niet. Je
verkoopt pas als je
    aansluit bij een bestaande behoefte, en die behoefte zal je eerst
moeten kennen. Ernaar
    vragen is het minste dat je kan doen. Maar dan moet je ook nog
antwoord geven, en dat
    antwoord moet zijn afgestemd op de luisteraar. We verkopen onze
partij niet meer aan de
    kiezer, want we spreken zijn/haar taal niet. Veel kiezers willen
geen abstracte verhalen,
    maar concrete oplossingen voor concrete problemen.

  4.Van bekende mensen naar nieuwe gezichten. Toelichting: D66 heeft het
moeilijk als het gaat
    om vervanging van mensen. We vinden elkaar namelijk zo aardig, en
dat is nog terecht ook.
    Maar de politiek is niet alleen maar aardig. Kamerleden die vier
termijnen dienen kunnen
    nog zo aardig, vaardig, kundig en geïnformeerd zijn, ze zitten wel
héél erg lang. Te lang,
    naar mijn idee. Bestuursleden die jaren en jaren op dezelfde post
zitten kunnen nog zo
    vriendelijk, menselijk en handig zijn, ze zitten wel heel erg lang.
Te lang, naar mijn
    idee. Onze partij kent een circuit van mensen dat zichzelf in stand
houdt (iemand noemde
    het ooit het “zoencircuit”). Dit is niet gezond. Nieuwe mensen
moeten nieuwe gedachten en
    nieuwe vormen brengen. De kiezer wacht daarop, steker, eist het van
d66. Zolang we steeds
    opnieuw recruteren uit dezelfde vijver, zal de partij langzaam
doodbloeden. Nieuwe
    talenten, nieuwe gedachten, nieuwe stijlen van werken krijgen dan
geen kans. Het is van
    levensbelang dat ook op personeel vlak vernieuwd gaat worden. Als
dit gepaard gaat met
    enige spanning dan moet dat maar. Elke vernieuwing gaat ten koste
van gevestigde belangen.
    Maar uiteindelijk wint iedereen erbij.

  5.Van de achteruitkijkspiegel naar vooruit kijken. Toelichting: Altijd
opnieuw die jaren
    zestig. Die naam D66 gaat ons nog eens de das omdoen. Natuurlijk
zijn we een
    anti-regentenpartij, voortgekomen uit de rebellie van '66. Maar wie
zijn de regenten van
    nu en de komende jaren? Zijn we zèlf niet ook een ietsepietsje
regentesk geworden. Wat
    doen we eraan? Natuurlijk zijn we voor onze traditionele
kroonjuwelen: de direct gekozen
    burgemeester en mp, voor districtenstelsel en het referendum. Maar
wat betekent de directe
    democratie in het húidige en toekomstige tijdsgewricht? Hoe krijg je
mensen wèrkelijk
    betrokken bij de politiek? Hoe herstel je de band tussen kiezer en
gekozene?  In plaats
    van romantisch blijven genieten van je eigen inzichten en
heldendaden in het verleden,
    moet D66 gaan leren stevig in dèze maatschappij te staan en de
toekomst recht in de ogen
    te kijken. Onderwijs is inderdaad belangrijk, maar ook het midden
-en kleinbedrijf, de
    verdediging van democratische waarden, de veiligheid op straat en
het respectvolle en
    zorgvuldige integratieproces van vreemdelingen.

  6.Van overheidsdenken (topdown) naar burgerdenken (bottom up): D66 is
een partij van
    bestuurders en beroepspolitici aan het worden. Het wordt gewoonte om
van de JD zó over te
    stappen naar betaalde partijbanen, om vervolgens na een paar jaar
volksvertegenwoordiger
    te worden. Of van een ambtelijke functie zó over te stappen naar de
Tweede Kamer. De
    mensen die dit doen bedoelen het goed, zonder twijfel, maar ze
vergeten dat we een partij
    zijn die ooit uit kritische búrgers is opgebouwd. Wat we in 1966
regenten noemden, dat
    waren nu juist die mensen die hun hele leven lang in de politieke
stolp verbleven, de band
    met “gewone mensen” verloren hadden en blind werden voor de concrete
problemen in de
    samenleving. Het waren mensen die met hun rug naar de burgers gingen
staan. D66 moet nu
    juist die burgers weer ruimte geven, binnen de partij en buiten de
partij. Het
    volksvertegenwoordigerschap mag dan ook niet meer dan twee termijnen
duren, en nieuwe
    mensen moeten gewoonweg een faire kans krijgen. D66 moet bùrgers, en
niet beroepspolitici
    naar de vertegenwoordigende lichamen sturen. Alleen als je
maatschappelijke ervaring hebt,
    als je levenservaring hebt (en dus niet alleen politieke en/of
bestuurlijke ervaring), mag
    je hoog op lijsten komen te staan, is mijn voorstel. Alleen een goed
werkende
    stem-advies-commissie, of een goed opgezet stelsel van voorronden
(primaries) kan zo’n
    soort rekrutering en selectie garanderen.  Wanneer dit gebeurt dan
krijgen we minder
    ambtenaren en beroepspolitici en meer kritische en talentvolle
burgers in de politiek. Dan
    wordt de sfeer van de partij anders. En de inhoudelijke accenten
verschuiven van
    overheids-denken naar burger-denken.

  7.Van Krönjuwelen naar levende onderwerpen. Toelichting: Het is fout
geweest dat D66 de
    protestgolf die de LPF aan de macht bracht, heeft gemist. We kunnen
rapporten gaan
    schrijven en uitgekiende analyses gaan maken, maar daar lossen we
het probleem nog niet
    mee op. Hoe vertalen we de écht levende onderwerpen in de
samenleving naar een écht
    levendig, aansprekend partijprogramma, dat ook nog eens het
duidelijke karakter heeft van
    progressief liberalisme? Door af te stappen van ons voetstuk, door
de ivoren toren af te
    breken, door actief te luisteren, door op onderzoek uit te gaan.
Door mensen die gewone
    taal spreken serieus te nemen. Ik pleit niet voor jofel pratende
D66-Jan Schäfers. Onze
    vertegenwoordigers en bobo’s mogen best een pietsje Brinhorstiaans
blijven (tenslotte
    sprak den Uyl ook netjes), maar dat subtiele geringschatten van het
gewone volk moet
    afgelopen zijn. D66 is een partij voor álle progressief liberalen in
dit land. En dat zijn
    hoogleraren en marktkooplieden, topconsultants en zuivelwinkeliers,
bestuursvoorzitters en
    eenpitters, klm-piloten en buschauffeurs. Daarom: die kroonjuwelen
waren mooie symbolen
    voor democratisering en doorbreking van machtscircuits. Maar ze zijn
ook de teddyberen
    geworden van de partij-elite. Het openstaan voor ándere onderwerpen
gaat misschien ten
    koste van de juwelen, en misschien ten koste van posities, maar het
opent wel de deur naar
    nieuwe leden, kiezers en achterbannen.

  8.Van Calimero naar David. Toelichting: Er waart een vrees door de
partij, een vrees die
    parasiteert op 8 jaar paars. Deze vrees gaat ervanuit dat we in de
oppositie groeien en in
    de regering op onze donder krijgen. Dat we onze identiteit verliezen
in een coalitie met
    twee reuzen. Dat we slechts kunnen terugkomen vanuit de oppositie,
en niet vanuit een
    regeringsdeelname. Naar mijn idee is deze vrees ongegrond en
gebaseerd op fabels. De
    werkelijke oorzaak van ons verlies is niet het feit dat we in een
regering zaten (tussen
    '94 en '02) maar dat we niet in staat waren onze ware identiteit met
verve en kracht neer
    te zetten. Ook in een regering kan je de tanden ontbloten, ook in
een regering kan je
    zeggen: “Tot hier en niet verder”. Maar we hebben behoorlijk gepapt
en nat gehouden. We
    hebben geknikt, gelikt, geslikt en gebogen. We leden aan
subassertiviteit. En in de
    oppositie tijdens balk I groeiden we geen centimeter.
    Het is te makkelijk om de schuld te leggen bij externe factoren. Het
is gemakzuchtig en
    ontwijkend om naar buiten te wijzen, naar historische
omstandigheden, politieke
    constellaties en/of externe krachten. Je kan je handen dan in
onschuld wassen en
    zelfreiniging ontlopen. Dit praten vanuit je kleinheid, je gebrek
aan zelfvertrouwen en je
    zwakte houdt de negatieve spiraal levend. Precies wat we al die
jaren al hebben gedaan (en
    met name na de nacht van Wiegel). We moeten leren onszelf kritisch,
meedogenloos zelfs, te
    bekijken. We moeten leren een heldere en doortastende sterkte-zwakte
analyse te maken, en
    bij onze kracht ook de juiste mensen te plaatsen. Kortom, we dienen
een grondige
    transformatie in te zetten, en die begint bij je (potentiële)
kracht, niet bij je zwakte.
    En we moeten ná de analyse tot daden overgaan. Eerst denken, dan
lullen, maar dan ook echt
    poetsen, zoals onze Rotterdamse partijgenoten het zo treffend
zeggen.

  9.Van Den Haag naar de regio. Toelichting: Kijk naar de kaart van
Nederland na de
    verkiezingen van januari 2003. Kleur de gebieden rood waar D66 meer
dan 2% van de stemmen
    kreeg. En zie dat we een randstad partij geworden zijn. Of liever:
we zijn weer
    teruggevallen op de randstad. We hebben de landelijke gebieden, de
regio’s goeddeels
    verloren. Den Haag en Amsterdam staan weer centraal, grofweg
gesteld. Onze Tweede
    Kamerfractie is ons boegbeeld geworden, alle ogen zijn op die zes
mensen gericht. Fout!
    Als iets duidelijk is geworden de laatste jaren is het wel dat een
landelijke partij ten
    gronde gaat als ze zich blind staart op de Haagse kaasstolp. Alleen
vanuit levende,
    actieve, gemotiveerde afdelingen kan D66 uit het dal kruipen.
Gelukkig gebeurt dit al een
    beetje. Nieuwe leden melden zich aan en afdelingen worden (weer)
bevlogen. Dit proces moet
    krachtig worden ondersteund. De regio’s zijn niet alleen
bestuurlijke centra van
    progresief liberale vernieuwing, maar ook de voelhorens van politiek
Den Haag. Vanuit de
    regio kan en moet onze Haagse fractie gevoed worden. De informatie
moet dan ook van buiten
    naar binnen gaan, van beneden naar boven, van periferie naar
centrum. Als je althans
    vanuit het Haagsche redeneert.

   10.  Van voorzichtigheid naar lef. Toelichting: de politiek stijl van
D66 staat bekend als degelijk,
     genuanceerd en doodsaai. Een heftig woord, een emotionele uiting,
een stevige
     woordenwisseling, oeps, daar houden we niet zo van. Laten we vooral
beschaafd en
     fa-tsoen-lijk blijven. In de politieke debatten die we voerden en
voeren gaan we alles
     steeds opnieuw goed en doorwrocht uitleggen. Enerzijds en
anderzijds, en "onderzoek toont
     aan dat...". Eigenlijk heel correct, heel degelijk, en een garantie
voor stemmenverlies.
     Er moet dus meer lef in de club komen. We schrijven een klein jaar
geleden een mooi
     verhaal over de vuist op tafel, maar wanneer is dat sekreet nu
eigenlijk op tafel
     geslagen tijdens de campagne? Ja, dat hoofd bleef wel koel, maar de
essentie was toch die
     klap op tafel? Laten we dat taboe op opwinding, passie en
meeslependheid nu maar laten
     varen. Zonder een partij van demagogen en opgewonden standjes te
worden. Als ons een
     kunstje wordt geflikt, dan gáát die vuist op tafel, en stevig ook.
Als we van iets
     overtuigd zijn dan zorgen we ervoor dat de wereld dat weet.
Duidelijk, direct, zonder
     omhaal. Dat onderworpen gegrinnik, die slaafsheid vermomd als
beleefdheid, dat gebrek aan
     vechtlust dat zich hult in de kleren van fatsoen, het moet maar
eens afgelopen zijn. Een
     cultuuromslag dus, daar pleit ik voor. En zij die daar bang voor
zijn, of dat willen
     tegengaan, moeten zich goed beseffen dat hun aanpak heeft gefaald
de laatste jaren.
   Het is de hoogste tijd voor meer lef.

"

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********