Bevestiging: verloedering openbaar minsterie

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

"
Naar aanleiding van publicaties over enkele medewerkers van een
supermarkt die ervan worden verdacht excessief geweld te hebben gebruikt
bij de burgeraanhouding van een winkeldief, heeft het Openbaar
Ministerie de volgende verklaring gepubliceerd op de landelijke
internetsite,
www.om.nl.



Wat mag een als burger doen om een overvaller aan te houden?

Burgers die (bijvoorbeeld) een overvaller of een inbreker op heterdaad
betrappen, mogen deze persoon aanhouden, maar daarbij geen onnodig
geweld of wapens gebruiken. Doen zij dat wel, dan maken zij zich
schuldig aan eigenrichting en dat is strafbaar. Dit was, naar het
oordeel van
het OM, het geval in de zaak van de twee medewerkers van een Amsterdamse
supermarkt. Deze worden ervan verdacht een overvaller te
hebben mishandeld nadat deze zijn wapen had weggeworpen en zich had
overgegeven. Zij zouden zich schuldig hebben gemaakt aan het
gebruik van excessief geweld.

Het zogeheten burgerarrest (citizensarrest) volgt uit artikel 53 van het
Wetboek van Strafvordering. Daarin staat dat “in geval van ontdekking
op heterdaad ieder bevoegd is de verdachte aan te houden”. De
aangehoudene moet wel ‘onverwijld’ overgedragen te worden aan een
opsporingsambtenaar (politie). Iedere burger mag dus een ander aanhouden
als hij ziet dat deze een strafbaar feit pleegt. Daarbij mag de
verdachte worden beetgepakt en in bedwang worden gehouden. Daarbij mag
dwang worden uitgeoefend, bijvoorbeeld door hem tegen de
grond te houden. Onnodig geweld mag niet worden gebruikt. Wapens mogen
ook niet worden gebruikt. Dit is in ons land voorbehouden aan
opsporingsambtenaren.
Uiteraard mag degene die tot een ‘burgerarrest’ over gaat zich wel
verdedigen als de verdachte geweld gebruikt. Deze verdediging moet wel
in
verhouding zijn met het door de verdachte toegepaste geweld.
Zowel politiemensen als officieren van justitie betrachten in de
praktijk in dit soort zaken een zekere coulance richting burgers die het
initiatief
hebben genomen tot een aanhouding. Het is begrijpelijk dat bij een
schermutseling of een enerverende achtervolging degene die de
aanhouding verricht meer fysieke dwang gebruikt dan in normale
omstandigheden. Het mag echter niet zo zijn dat een verdachte die
geboeid is
wordt geschopt of geslagen. De fysieke dwang moet ophouden zodra een
verdachte zich overgeeft of weerloos is.
In het Amsterdamse geval worden de twee betrokken supermarktmedewerkers
ervan verdacht de overvaller te hebben mishandeld nadat deze
zich reeds had overgegeven. Daarbij is letsel toegebracht. Ook zouden
zij hebben getracht de verdachte te schoppen terwijl deze reeds door de
politie was geboeid. Dit valt buiten het ‘burgerarrest’ en is derhalve
in beginsel strafbaar. Mocht het tot vervolging komen, dan wegen de
omstandigheden rond de aanhouding uiteraard mee bij het bepalen van de
strafmaat.
In principe gaat het Openbaar Ministerie in dit stadium van een
onderzoek niet in op vragen over bijvoorbeeld concrete verdenkingen
tegen
bepaalde personen. In dit geval is echter meegewogen dat beide
supermarktmedewerkers zelf (opnieuw) de publiciteit hebben gezocht met
hun
verhaal en dat er een onjuist beeld van de zaak dreigt te ontstaan. Dit
is, zeker in het licht van de maatschappelijke discussie over zinloos
geweld en veiligheid, niet gewenst.
"

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********