De EU-uitbreiding als religieus fenomeen (was: [Re: [Re: referendum]])

[Herman Beun]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Martijn Leenders schreef:

> Want als je alles netjes op een rij zet, zul je direct zien
> dat het gat tussen de toetreders en de 'armste' EU-landen
> vrijwel nul is.

En dat is dus gewoon niet waar. Het BBP per hoofd in de huidige EU is
22600 euro. In de twaalf toetredingslanden is dat 3800 euro, 17% dus van
het EU-gemiddelde, variërend van 1600 euro (7%) in Bulgarije tot 9800
euro (43%) in Slovenië. Toen Spanje lid werd van de EU lag het Spaanse
BBP per hoofd net iets onder de 50% van het EU-gemiddelde, inmiddels
zitten de armste EU-landen op ongeveer 80% van het gemiddelde. Het gaat
dus beslist niet om "vrijwel nul", temeer daar het deze keer niet gaat
om de toetreding van één land, maar van tien tegelijk - met navenant
meer inwoners.

> Echt: de verschillen zijn relatief klein en worden met grote snelheid
> kleiner.

Ook dat is gewoon niet waar. De meeste economische voordelen van
uitbreiding zijn al binnen omdat de grenzen tussen de huidige EU-landen
en de uitbreidingslanden al jaren geleden zijn opengegaan en er nu
praktisch zonder belemmeringen gehandeld kan worden. Vergelijk het met
Noorwegen, IJsland en Zwitserland: voor het bereiken van welvaart en
democratie is EU-lidmaatschap echt niet per se noodzakelijk. Hoewel
voorstanders van uitbreiding meestal het tegenovergestelde beweren,
becijferen McKinsey en anderen dat het effect op de economische groei in
de huidige EU ongeveer nul is. Voor de toetredingslanden is er wel een
effect, van ongeveer 1-2% extra GDP groei per jaar. Daarmee duurt het
nog tussen de 15 en 30 jaar (afhankelijk van het land) voordat de
toetredingslanden de huidige EU hebben ingehaald. Niet alleen ligt dat
volgens mij voorbij de uiterste voorspeldatum, echt snel kun je het ook
niet noemen.

Er zijn wel goede argumenten te bedenken voor de uitbreiding van de EU,
maar die zijn in elk geval niet economisch. Politiek-bestuurlijk zijn de
argumenten ook niet: weliswaar wordt het EU-lidmaatschap nogal eens
vereenzelvigd met het versterken en verbeteren van de staatsinstellingen
in de kandidaatlanden, maar de EU zelf draagt daar niet zoveel aan bij.
Het zijn toch vooral de landen zelf die dat doen - en die dat ook zouden
kunnen doen zonder het EU-lidmaatschap.

Blijft over, als belangrijkste reden voor het EU-lidmaatschap, het
metafysische belang ervan. "De EU" fungeert op dit moment in de
kandidaatlanden gewoon als "het ware geloof": een bijzonder krachtige en
effectieve morele motivator om alle neuzen in dezelfde richting te
krijgen en mensen te bewegen tot het leveren van een meer dan normale
inspanning. Dat verklaart in elk geval de quasi-religieuze verhouding
die veel pro-uitbreidingspolitici ermee hebben - zoals onder andere af
te leiden uit de paria-behandeling die VVD-ers deze week ten deel viel
op het congres van de Europese liberalen (ELDR) in Bath. Op argumenten
en nuances (wel voor uitbreiding, maar niet op deze manier) werd niet
ingegaan, 'voor' of 'tegen' de uitbreiding-zoals-gepland was een morele
kwestie geworden. Helemaal frappant was de golf van opluchting die door
de zaal ging toen de VVD-delegatie aan het eind van het congres
verklaarde voor een pro-uitbreidingsmotie te zullen stemmen. Een ware
katharsis had plaats gevonden, de afvalligen konden weer worden
opgenomen in de gemeenschap.

-------------------------------------------------------------
Herman Beun               http://users.skynet.be/herman.beun/
Herman.Beun at yucom.be                      Brussel, Vlaanderen
-------------------------------------------------------------
European Parliament, ELDR (NL-D66), http://www.vanderlaan.net
-------------------------------------------------------------
*representative democracy is a contradiction in 4 year terms*
-------------------------------------------------------------

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********