Het piep-model

[Bart Meerdink]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

In beleidskringen wordt soms gebruik gemaakt van het wat onsymathieke
piep-model, dat wel zeggen ze doen iets (meestal bezuinigen), en al naar
gelang er protesten rijzen wordt er wat bijgestuurd, vanuit een
versterkte onderhandelingspositie.

Toch is het basis-idee veelbelovend. In de rol van consument heeft de
burger een voortreffelijke stok achter de deur (geld) om te zorgen dat
de winkelier rekening houdt met haar/zijn wensen. Piepen neemt hier de
vorm aan van wel/niet (opnieuw) kopen, mond op mond (anti)reclame,
eventueel reclameren.

Helaas heeft onze piepende burger op andere terreinen niet zulke goede
tanden, of beschikt niet over de benodigde informatie om de eigen
belangen (en die van andere betrokkenen) te verdedigen. En vaak krijgt
de piepende dan wel bijtende muis (in de rol van klokkeluider) slechts
een ferme schop in de richting van de uitgang, met de groeten van
iedereen, als dank voor zijn nuttige rol. En bemoeien met andermans
zaken wordt al helemaal niet op prijs gesteld.

Op de terreinen waar de burger geen 'tanden' heeft, of zoals in het
geval van de klokkeluider, op andere wijze afgeschrikt is, komt het op
de overheid neer op het gat op te vullen. Politie/justitie,
gezondheidszorg, milieu, veiligheid (brand/voedsel/...), onderwijs,
eigenlijk bijna overal wordt regel op regel gestapeld, maar handhaving
en administratie blijkt kostbaar of ondoenlijk. Noch degene die regels
opstelt, noch degene die ze handhaaft ziet de kosten. Integendeel, de
een wil het bestaansrecht van de eigen functie bewijzen door zo veel
mogelijk documenten te produceren waar wat mee gedaan wordt. De ander
krijgt wil vooral niet het risico lopen iets tegen de regels in goed te
keuren.

Om samen te vatten: daar waar de direct betrokkenen de macht ontnomen is
om voor hun eigen belangen op te komen, of waar het slecht met de
transparantie gesteld is, leidt dat tot verstikkende regels,
bureaucratie, ontbrekende kosten-baten afweging, de praktijk die de
theorie inhaalt (gedogen).

Structureel zou er dus gezocht moeten worden naar manieren om direct
betrokkenen een stem te geven. Twee mogelijkheden.

a) Wie merkt dat iets beter kan (of moet) heeft en kanaal nodig om dat
te uiten.
b) Betrokkenen (omwonenenden, bezoekers, klanten) moeten actief benaderd
worden om zelf poolshoogte te komen nemen of een oordeel te geven.

Uitwerking:
a) kan een klachtenlijn zijn (Rijnmond, Schiphol), maar ik zou zeggen,
pak dat nou eens breder aan. Ik noem het maar even de
'dat-kan-beter'-lijn (in feite: internetsite)

Eisen voor de 'dat-kan-beter'-lijn:

- elk idee / elke klacht moet gemakkelijk terug te vinden zijn, dus
uitstekende indexering, rubricering, keywords, zoek- en selectie-functie.
- ideeen moeten door anderen beoordeeld (gesteund/afgewezen/gemodereerd)
en bediscussieerd kunnen worden, de auteur kan (evt.) gemakkelijk een
poll bij het artikel voegen.
- functionarissen (iedereen in feite) kunnen flexibel een
(directe/dagelijkse/wekelijkse) notificatie instellen als aan bepaalde
zoek- of drempel-criteria voldaan wordt.
- 'high-profile' (veel deelnemers) atikelen worden altijd van een
reaktie van een aangesproken functionaris voorzien (en die reaktie vormt
onderdeel van de discussie).
- toegang, beveiling, privacy en etiquette wordt goed bewaakt.

b) Een (wild) idee: een bedrijf zou bijvoorbeeld regelmatig een aantal
omwonenden / klanten / bezoekers / deskundigen bereid moeten vinden om
accoord te gaan met de mate van naleving van voorschriften (milieu,
brand, veiligheid, (keuken)hygiene, overlast). Mate en frequentie van
overheidscontrole zou kunnen afhangen van of dit naar tevredenheid gebeurt.

So far,

Bart Meerdink

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********