Mislukte orgaandonatie-wet Borst

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste kameelpoetsers,

Wat stil is het op deze discussielijst. Spaart ieder energie voor het
congres morgen?

Een ernstig puntje, waarover we in 1998 ook al diep babbelden. (Ben je er
nog, Albert Nijenhuis?) De Wet Orgaan Donatie, in 1998 ingevoerd door Else
Borst. VPRO-radio-1 'Argos' kwam heden met een kijkje in een nog niet
openbaar evaluatierapport. Ondanks dure reclamecampagnes loopt het aantal
donaties alsmaar terug. De VPRO voerde EUR-rechtspsycholoog Hessing op die
als reden gaf dat de fout ligt bij de keuze vooraf of je wel-niet doneren.
Een indirect pleidooi voor het Belgisch systeem van automatische donatie
wanneer de overledene niet eigener bwging het tgendeel heeft gesteld.

Grappig, deze jurrridische fijnsplijperij, c.q. openlijke manipulatie uit
Rotterdam. Ik denk dat de analyse een ruimer perspectief moet volgen, en wel
een historische en cultuursociologische analyse. Je moet 1. de praktijk van
de bereidheid voor en na de wet uit 1996 nagaan, en 2. het geheel in een
sociaal perspectief plaatsen.

ad. 1 - Feit is dat de vroegere professionele regeling veel beter werkte dan
de huidige etatistische bemoeienis. Enig debat kwam er destijds in wezen
soms alleen van PvdA-ers die altijd al de staatsbemoeienis willen
uitbreiden. Verder mengden zich vaak christelijke vrouwenhaters (SGP e.d.)
en CDA-toppers in het debat: het lichaam is van God/Jaweh/Allah en daarom
mag er niet mee worden 'gesold'.

ad. 2 - Je zou er eens over kunnen nadenken waarom orgaandonaties destijds
relatief gladjes verliep en nu een aflopende zaak is. De godfather van de
sociologie Max Weber zou een en ander in het perspectief van de
secularisatie plaatsen. En dan komen we op enkele saillante factoren die de
afkeer voor orgaandonatie kunnen verklaren:

        - de recente migratiegolven versterkten het aantal afkerigen (met
moslims en boeddhisten, naast CDA, CU, SGP), en daarmee de demografische
cohorten die weigeren,

        - het felle debat over de donatie heeft het contrast verscherpt
tussen twee domeinen, het domein van de staat en de collectiviteit tegenover
het domein van de individuele vrijheden. Formeel en ogenschijnlijk ging het
debat tussen gelovigen en geseculariseerden, maar in essentie en juist als
gevolg van de scheiding van kerk en staat ging het werkelijke debat tussen
staat en individu. Waar gelovigen God aanvoerden als reden, zwijgen de
ongelovigen over hun motivatie, namelijk algemeen wantrouwen tegen de staat.
Ikzelf denk dat de privatisering mede schuldig is aan dat groeiend
wantrouwen (zo van: een ander gaat misschien financieel profijt trekken van
jouw humanistische bereidheid). Kortom, omdat de staat de donatie gaat
regelen, trek je je als burger juist terug! Wie nu voor weer een andere wet
pleit, spant opnieuw het paart achter de wagen! Verstatelijking heeft de
opofferingsgezindheid definitief kapot gemaakt (je geeft ook niet aan een
collecte omdat premier Kok dat beveelt!).

        - een motivatie voor de hogere middenklasse (haar New Age
sentimenten) kan verder zijn het stil protest tegen een verdere
technologisering van de biomedische wetenschap. Ik lepel uit mijn archief
een column van Dorien Pessers, maart 1998 in de Volkskrant, waarin zij
fulmineert tegen puur-technisch denken, de macht van de medicijnmannen en de
komst van een orgaanindustrie als met Chinese ge-executeerden nu. In een
ander verband mocht ik in 1996 al waarschuwen voor de komende mislukking. En
opnieuw denkt men weer aan een domme vorm van massacommunicatie. Je zou
Borst bijna betere adviseurs toewensen mits ze zelf slim genoeg is...

Misschien doet de TK-fractie toch is beters dan alleen maar Borst 'dekken'
door te zwijgen?

Henk Vreekamp, Utrecht

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********