Rapport Oosting

[Mark Giebels]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

De culturele revolutie van Oosting klinkt allemaal heel zinnig en logisch,
zeker gezien de direkte aanleiding, maar toch vraag ik mij sterk af of de
politiek niet de verkeerde richting in aan het slaan is. Waar moet namelijk
de primaire verantwoordelijkheid voor risico's uit private bedrijfsvoering
(zoals het runnen van een cafe of een vuurwerkopslagplaats) liggen? Wat mij
betreft primair bij de eigenaren van het bedrijf en niet primair bij de
overheid.

Nu lijkt het erop (zo wordt tenminste allom beweerd) dat de overheden de
afgelopen jaren d.m.v. gedoogbeleid die zogenaamde verantwoordelijkheid
enigszins hebben afgestoten. Onder het mom, zo redeneert men verder, van de
terugtrekkende overheid. Hetzelfde zien we bij het ontstaan van de
zogenaamde zelfstandige bestuursorganen (ZBO's). De overheid moest kleiner
worden en daarom halen we (de sturing van) de uitvoering maar weg bij de
ministers en de departementen. Het vreemde doet zich bij de ZBO's voor dat
de ministers tegelijkertijd wel verantwoordelijk blijven terwijl ze dus
eigenlijk niet meer de sturingsmechanismen in handen hebben.
Zien we een soortgelijke situatie nu ontstaan met betrekking tot de
risicobeheersing in de private bedrijfsvoering? Hebben we de
sturingsmechanismen uithanden gegeven (hetzij door te gedogen, hetzij door
de bedrijfscontrole uit te besteden aan ZBO's), maar zijn we vergeten de
verantwoordelijkheden goed te verleggen? Ik denk het wel.
En de politiek denkt samen met OOsting ook van wel, en slaat massaal
dezelfde oplossingsrichting in. Namelijk, het weer naar zich toetrekken van
de controletaken naar de overheid, onder de verantwoordelijkheid van B&W of
ministers.

De vraag is echter of dat een verstandige richting is. Is onze huidige
samenleving daar niet veel te complex en dynamisch voor? Wie die vraag niet
met het boerenverstand kan beantwoorden leest er het rapport van Oosting
maar op na. En als de maatschappij inderdaad te complex en dynamisch is voor
centrale controle door de overheid, hebben we dan niet maar 1 goede
oplossing en dat is het neerleggen van de primaire verantwoordelijkheid voor
de (eventuele) gevolgen van de bedrijfsvoering bij het bedrijfsleven zelf.
En moeten we de controle daarop niet primair door belangengroepen en burgers
laten plaatsvinden? Bijvoorbeeld door transparantie van de bedrijven te
eisen. En door het mogelijk te maken dat burgers (of belangengroepen) op
basis van openbare rapportages door bedrijven die bedrijven kunnen aanklagen
als men niet voldoet aan de gestelde eisen of als mocht blijken dat men
valse gegevens verstrekt.
Meer concreet. Een bedrijf als SE Fireworks moet in de openbaarheid gegevens
verstrekken over zijn vergunningen en over de werkelijke opslag van
vuurwerk. Mochten die bij controle niet blijken te kloppen, dan kunnen de
omwonenden bij de rechter een schadevergoeding eisen vanwege het risico
waaraan ze worden blootgesteld. Mocht die schadevergoeding de moeite waard
zijn, dan kan die dreiging wel eens de beste methode zijn om ervoor te
zorgen dat bedrijven als Fireworks zich aan de regels houden.

We moeten er natuurlijk voor waken dat we in een situatie als de VS komen
waar mensen en bedrijven voor de meest lullige zaken voor de rechter worden
gesleept. Maar een systeem waar de primaire verantwoordelijkheid voor de
veiligheid bij de risicoveroorzakers (en dus degenen die er verstand van
hebben en die er iets aan kunnen doen) zelf ligt heeft wat mij betreft de
voorkeur boven een weer terugkerende centralisering en monopolisering door
de overheid. Dat laatste lijkt me een heilloze weg.

Groeten,
Mark.

------------
Mark Giebels
Mail: mark at giebels.org
URL:  http://welcome.to/Giebels

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********