Transparantie (2)

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Lijsters en programmaschrijvers,

Ik heb de print van deze draad nog eens rustig gelezen en ik heb er slechts
enkele dingen aan toe te voegen na de bijdragen van Mark Giebels en Henk
Elegeert.

1. Met mijn kritiek op het vooruitgangsgeloof heb ik kennelijk enkele mensen
in het hart geraakt. Het gaat bij mijn twijfel aan het effect van
transparantie richting mondige burger metterdaad om kritiek op de eigendunk
van de middenklasse die 'het volk' pretendeert op te voeden. Hoger
opgeleiden geloven bikkelhard in een maakbare samenleving. Ik koester zo
mijn links-liberale, relativerende twijfels.

2. Kennelijk wil men er niet aan dat een informatiekloof, afgezien nog van
de 'digital divide' (= niet weten omgaan met online informatie), altijd zal
bestaan. Hooguit kun je stellen dat het spectrum van de vaardigheden in de
loop van de tijd opschuift. Verder ontkent men dat sociale klassen en mensen
met bepaalde opleidingsgraden en werkkringen hun eigen informatiepatroon
hebben. Wie dat niet wil beseffen, verraadt zijn eigen wereldbeeld een
beetje. [Terzijde: de informatiewetenschap biedt hier interessant materiaal].

3. Ook in ander verband (recruteren van volksvertegenwoordigers) heb ik
juist sterk het belang van intermediaire kaders benadrukt: media,
deskundigheids-organisaties, partijkaders e.d. Dit is wat anders dan het
beroemde 'middenveld' dat vooral bestaat uit belangenvertegenwoordigers,
welzijnswerk e.d. Het intermediaire element en de keuze hiervan door de
burger acht ik verwaarloosd door onze transparantie-ijveraars. Mogelijk kan
een deel van 'individualisering' en 'mondige burger' prietpraat in een
toekomstig D66 verkiezingsprogramma vervangen worden door een  analytisch
betoog over deze intermediaire kaders. Tijdgebonden slogans klinken anders
zo hol, zeker als je individualisering alleen sociologisch en niet ook
filosofisch onderbouwt.
Wat dit betreft ben ik dus juist fel tegen populisme a la Leefbaar Nederland
(maar dat zal Mark Giebels intussen ook hebben begrepen). Populisme
verergert volgens mij de huidige verhoudingen...

4. Helaas is transparantie geen garantie voor meer democratie, een gemiddeld
hogere opleidingsgraad evenmin. Hitler kwam aan de macht in een land waar de
verhoudingen scherp werden getekend (invloedrijke conservatieven,
socialisten, communisten) en waar de opleidingsgraad mede dankzij de
industrialiseringsgolf relatief hoog was. De huidige aanhang van Leefbaar
Utrecht is beslist ook bovenmodaal opgeleid. Directe democratie is
afhankelijk van veel meer factoren, naast de informatiekloof, het bestaan
van initiatiefnemers, voortschrijdend inzicht bij veranderende situaties etc.

P.S. Voor Mark Giebels: de Volkskrant-auteur van het analytisch
achtergrondverhaal is geen journalist maar coordinator van een adviescentrum
voor de overheid, een politicoloog of zo - beslist geen jurrrist,
computergelovige of dommocraat. Dat de website van de Volkskrant het verhaal
niet heeft overgenomen zegt iets van haar internet-redactie en het beeld dat
zij heeft van html-lezers. Trouwens, vrijwel alle online-bladen lijden aan
grote onvolledigheid ondanks al die toegevoegde documentaire pagina's (links).

Henk Vreekamp, Utrecht

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********