Internetdemocratie [fwd]

Sat Jul 15 00:51:58 CEST 2000

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Via een lijst heb ik deze URL ontvangen.

>http://www.rfv.nl/rob/teksten/adviezen/grenzen.html

Conclusies en aanbevelingen etc. staan hieronder vermeld. Ik ben zeer
benieuwd naar jullie reacties.

4
Conclusies en aanbevelingen

4.1
Conclusies
De Raad is van oordeel dat de mogelijkheden die nieuwe technologieën bieden
niet zo zeer moeten worden gezien als een bedreiging van de representatieve
democratie, maar dat deze kunnen worden ingezet ter versterking van de
democratie als zodanig. De vraag die aan dit advies ten grondslag ligt is
door de Raad dan ook als volgt opgevat: Hoe kan ICT worden aangewend om het
democratisch gehalte van onze samenleving te verhogen en hoe kunnen in dit
verband het proces van besluitvorming en de inhoudelijke kwaliteit van de
besluitvorming worden verbeterd?
De ervaring tot nu toe heeft geleerd dat de mogelijkheden die nieuwe
techno-logieën bieden, zeker op de niet al te lange termijn, vooral
voortborduren op bestaande procedures en mogelijkheden, en deze niet al te
radicaal veranderen. Vooral in het begin zijn de verwachtingen te hoog
gespannen en worden nieuwe mogelijkheden te pas, maar vaker nog te onpas
gebruikt.
De Raad ziet ICT vooral als een hulpmiddel voor de representatieve
(indirecte) democratie. ICT kan slechts in een beperkt aantal gevallen
gebruikt worden om directe besluitvorming mogelijk te maken. Alleen als het
besluit concreet van aard is, de consequenties goed zijn te overzien en er
sprake is van een kleine groep direct betrokkenen, kan ICT gebruikt worden
voor directe besluit-vorming. Daarbij moet ervoor worden gewaakt dat te veel
in formele zin wordt gekeken naar de wijze van besluitvorming, direct of
indirect. Privatisering, invoering van cliëntgebonden budgetten en
decentralisatie zijn ook processen waarbij de keuzevrijheid van de burger
ten aanzien van collectieve goederen kan worden vergroot.
De daadwerkelijke invloed van peilingen acht de Raad minder groot dan in de
adviesaanvraag wordt gesteld. Daarnaast moet worden gewaakt tegen
peilingeninflatie.
Een brede deelname aan vormen van directe democratie met behulp van ICT acht
de Raad vooralsnog niet aan de orde, gelet op de onvoldoende spreiding over
de huishoudens van deelname daaraan, de geringe representativiteit van de
potentiële deelnemers en de geringe verwachting van de toeneming van het
aantal participanten bij het aanbod van een nieuwe mogelijkheid tot
participeren.
ICT moet daarom vooral worden gezien als een hulpmiddel dat binnen de
representatieve democratie kan worden gebruikt om het proces en de kwaliteit
van de besluitvorming te verbeteren.
Ten aanzien van het proces zijn er vooral voordelen van ICT op het gebied
van het informeren en consulteren van de burger. Tevens kan ICT het proces
van besluitvorming versnellen.
Door beleidsrelevante informatie door middel van ICT aan te bieden toont de
overheid haar bereidheid om de burger te laten delen in de macht en kan de
machtskloof verkleind worden.
ICT biedt nieuwe fora voor het voeren van het publieke debat. Dat kan op
verschillende manieren worden gevoerd, over verschillende onderwerpen, met
verschillende groepen van deelnemers en op verschillende momenten in de
besluitvormingsprocedure. Al deze variabelen bepalen de wijze van
onder-steuning van een publiek debat langs elektronische weg en bepalen ook
het succes ervan. In alle gevallen is een goede voorbereiding en een strakke
begeleiding voorwaarde voor succes.
Deze nieuwe fora bieden ook kansen aan politieke partijen en individuele
bestuurders om zich te mengen in het publieke debat en om in contact te
komen c.q. te blijven met hun leden of hun kiezers. Daar men met het gebruik
van ICT bij het proces van besluitvorming minder is onderworpen aan de eisen
van fysieke aanwezigheid op eenzelfde plaats en tijd, kan het gebruik van
ICT het proces van besluitvorming versnellen. Het is dan wel noodzakelijk
dat er een zorgvuldige selectie van relevante informatie plaatsvindt.
Publieke discussie met behulp van ICT kent een aantal nadelen, waardoor men
zich kan afvragen of de kwaliteit van de discussie voldoet aan de eisen die
daaraan gesteld kunnen worden. Een dergelijke discussie vraagt in ieder
geval meer voorbereiding en begeleiding. Van belang is dat de
verwachtingspatronen van de deelnemers aan het debat reëel zijn.
Daarnaast moeten de mogelijkheden die ICT biedt met onderscheidings-vermogen
worden aangewend. Voorts kan een zich verder ontwikkelende technologie de
burger de mogelijkheid bieden zelf zijn bijdrage in gevisualiseerde vorm aan
te bieden via de beschikbare (kabel-)infrastructuur. Volksvertegenwoordigers
kunnen op allerlei manieren gebruik maken van de mogelijkheden die ICT
biedt. Ter ondersteuning van hun werkzaamheden en ter versterking van het
contact met hun kiezers.
Idealiter kan het gebruik van ICT de kwaliteit van de besluitvorming
verbeteren vanwege de vergroting van de toegankelijkheid van informatie, de
mogelijkheid tot het raadplegen van burgers en het transparant maken van
besluitvormingsprocessen. De voorwaarden voor het afleggen van
verantwoording door het bestuur kunnen daarmee worden verbeterd. In
werkelijkheid echter zullen de besluitvorming en het proces daar naar toe
niet optimaal zijn vanwege de politieke context en incrementele
besluitvorming ICT biedt de mogelijkheid de effecten van besluitvorming te
visualiseren en door het breed ter beschikking stellen van bestuurlijk
relevante informatie, besluiten te nemen op een lager bestuurlijk niveau. De
naast hogere bestuurs-laag zal daarmee een meer toetsende rol krijgen.
De invloed van de burgers kan toenemen wanneer zij met behulp van nieuwe
media medestanders kunnen vinden om nieuwe thema’s op de politieke agenda te
krijgen of om gezamenlijk een gewenste oplossingsrichting aan te bevelen.

4.2
Aanbevelingen
De mogelijkheden om het publieke debat, dat in de klassieke gremia is
verschraald, elders te verbreden en te verdiepen dienen meer stelselmatig te
worden benut. Daarbij kan worden gedacht aan de volgende actiepunten:

Voorafgaand aan een publiek debat, al dan niet met behulp van ICT, moet
worden vastgelegd wat de bedoeling is van het debat en welke randvoorwaarden
daarbij worden gehanteerd. Een protocol voor het optreden van een moderator
dient bekend te zijn aan alle deelnemers.
In dit stadium moet ook worden nagegaan welke methoden, welke media of welke
combinatie van methoden en media zullen worden gehanteerd om te garanderen
dat het desbetreffende debat het gewenste resultaat oplevert en de
deelnemers hun deelname als zinvol ervaren.
door het visualiseren van beleidsvoornemens van de overheid kan de drempel
om tot oordeelsvorming te komen worden verlaagd. De vooronderstellingen die
bij een dergelijke visualisatie worden gehanteerd dienen wel te worden
geëxpliciteerd.
overheden kunnen aan de beheerders van de (kabel-)infrastructuur de eis
stellen dat zij ruimte creëren voor publieksdiensten.
het openen van burgerkanalen biedt burgers en hun organisaties de
mogelijkheid hun boodschap gevisualiseerd uit te dragen. Daarbij is tevens
van belang dat er mogelijkheden worden gecreëerd voor
deskundigheidsbevordering.
Door op een meer systematische wijze aandacht te besteden aan de factoren
die de kwaliteit van het publieke besluitvormingsproces bepalen kan de
kwaliteit van dat proces worden verhoogd. Daarbij kan worden gedacht aan de
volgende actiepunten:

de gang van het besluitvormingsproces en de actuele stand van zaken worden
voor iedere geïnteresseerde zichtbaar gemaakt.
door het bieden van inzicht in de gang van het besluitvormingsproces kan de
consistentie met eerdere besluitvorming beter worden bewaakt.
de effecten van het voorgenomen besluit worden inzichtelijk gemaakt, al dan
niet met behulp van visualisaties.
de alternatieven worden in beeld gebracht en afgewogen tegen het voorgenomen
besluit.
Er worden ruimere mogelijkheden gecreëerd burgers hun eigen keuzes te laten
maken. Daarbij kan worden gedacht aan de volgende actiepunten:

het breed ter beschikking stellen van relevante overheidsinformatie waardoor
de randvoorwaarden om op het laagst mogelijke bestuurlijke niveau
besluitvorming te doen plaats vinden transparant worden.
het ontwikkelen van programmatuur waarmee de keuzemogelijkheden en de
effecten van die keuzes binnen systemen van cliëntgebonden budget goed in
beeld kunnen worden gebracht.
kleinschalige experimenten met directe besluitvorming over aangelegenheden
met weinig externe werking door een relatief kleine groep betrokkenen,
waarbij de mogelijkheid tot deelname van alle betrokkenen dient te zijn
gegarandeerd.
Er wordt stelselmatig aandacht geschonken aan de mogelijkheden het
functioneren van vertegenwoordigende organen en het werk van
volksvertegenwoordigers te ondersteunen. Daarbij wordt aandacht geschonken
aan:

het initiëren van opinieonderzoek door vertegenwoordigende organen zelf.-het
gebruik maken van besluitvorming ondersteunende technieken.- het presenteren
van volksvertegenwoordigers via nieuwe media, waarbij hun stemgedrag en de
contacten met hun kiezers kunnen worden nagerekend.
het gebruik maken van directe beeldverbindingen tussen groepen kiezers en
gekozene wanneer er zaken spelen die die kiezers direct raken.- het
vergroten van de deskundigheid van volksvertegenwoordigers op het terrein
van ICT
het vergroten van de professionaliteit van de ondersteuning van (kamer)
fracties en een mogelijke uitbreiding daarvan om de omgang met ICT beter in
te passen in het dagelijkse werk en in de contacten met de kiezers.
Politieke partijen moeten met behulp van ICT een nieuwe invulling geven aan
hun intermediaire rol. Dat kan door:
zich te ontwikkelen in de richting van informatie makelaar.
zich nadrukkelijk te mengen in het publieke debat dat breed verspreid
plaatsvindt, ook met behulp van nieuwe media.- gebruik te maken van de
voorhanden technieken voor het contact met hun leden, bijvoorbeeld met
virtuele congressen, meningspeiling en besluitvorming.

>Voor meer informatie: http://www.db.nl/pnyx/

Met democratische groet,
Ramon Barends

Privemail sturen ? Dat kan naar: r_barends at hotmail.com

Bezoek ook eens D66: http://www.d66.nl

________________________________________________________________________
Get Your Private, Free E-mail from MSN Hotmail at http://www.hotmail.com

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********