Zorgvuldigheid en internet (was: Mag het zeuren nu ophouden?)

[H. van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

At 14:55 08-07-2000 Saturday, Erik van den Muijzenberg wrote:

>Hoe oprecht is iemand die zichzelf op de D66-lijst
>tracht voor te doen als de redelijkheid in persoon,
>terwijl hij zich op andere lijsten misdraagt?

Op de D66-lijst reageer ik primair op inhoud. Met inhoud. Wat is daar toch
fout aan? Ik wens op de D66-lijst aangesproken te worden op mijn
inhoudelijke bijdragen aan de D66-lijst. De rest is niet veel meer dan
speculatie en beeldvorming. Daar kan geen rechtvaardig oordeel op gebasserd
worden. Dus beoordeel me op wat ik *hier* schrijf. Dat lijkt me een
redelijk verzoek.

Het iemand beschuldigen van wangedrag elders, met wat losse citaatjes,
buiten context, komt op me over als een tricky business. Hoe is dat
controleren? Waar ligt de grens tussen een gefundeerde aanklacht en
demagogie? Tussen een op feiten en degelijke bewijzen gebaseerde verdenking
(die feitelijk slechts door het OM mag worden uitgebracht) en ophitsing,
een digitale lynchpartij? Wanneer internet het eind betekent van de
zorgvuldigheid die rond een publieke aandacht in acht genomen dient te
worden, dan is onze rechtsstaat op internet niet veel meer waard.

Dit soort problemen speelt ook in de `oude' media. We hebben nu die
uitzending van de NCRV  waarin een dominee uit 't Harde door een dochter
wordt beschuldigd van incest (verkrachtingen, gedwongen abortussen, de hele
ellende). De vrouw, inmiddels over de veertig, mag van de NCRV vrijelijk
voor de camera haar beschuldigingen uiten. De dominee, haar vader, wordt in
de verdediging gedwongen en komt in een afschuwelijk dilemma. Als hij zich
verdedigt dan riekt dat naar schuld. Als hij zich *niet* verdedigt (zwijgt)
dan riekt dat naar een stilzwijgende schuldbekentenis. Wat hij dus doet of
niet doet, hij kan er niet onbeschadigd uitkomen. Hij is door de publieke
beschuldiging voor de rest van zijn leven getekend.

De broer van de vrouw vertelt in het Parool van vrijdag dat de vrouw al
haar leven lang aan psychotische wanen leidt en allerlei ongefundeerde
beschuldigingen uit. Ze beweerde ooit kankerpatiente te zijn. Ze beweerde
door haar pyschiater te zijn verkracht. Ze beweerde door leden van haar
familie te zijn verkracht. Ze beweerde tot gedwongen abortussen te zijn
gedreven. Dingen, aldus de broer, die aantoonbaar niet waar zijn. De vrouw
lijdt dus kennelijk aan een vertekende waarneming van de werkelijkheid. Ze
verzint verkrachtingen, ziekten, misdaden. Ze beschuldigt maar raak. Wat
haar diepere motieven zijn is niet aan mij om te beoordelen,
maar  kennelijk schept ze er genoegen in, of verlicht ze haar pijn, door
het beschuldigen van mensen, in casu dierbare mensen, van de vreselijkste
misdaden.

De maker van het NCRV programma heeft een zwaarwegende
verantwoordelijkheid. Hij moet hoor en wederhoor toepassen, goed onderzoek
doen, en de schade voor de beschuldigde afwegen tegen het belang van
uitzending en `therapie-televisie'. Hij moet onnodige schade aan mensen
voorkomen door een uiterst zorgvuldige procedure. Dit deed de maker niet.
Hij zond uit zonder wederhoor, zonder onderzoek. Onzorgvuldig dus. De
dominee deponeert nu een klacht bij de Raad voor de Journalistiek en gaat
die, zoals ik het inschat, winnen. Wanneer het zo mocht zijn dat alle
beschuldigingen onjuist blijken te zijn, dan is de man toch veroordeeld.
Door de openbaarheid van de uitzending.

Helaas hebben we geen Raad voor de Journalistiek op internet. Je kan
iedereen van alles, ongecontroleerd beschuldigen. Wanneer de dochter van de
dominee gebruik zou gaan maken van discussielijsten of nieuwsgroepen, dan
heeft ze vrij spel. Een angstwekkende gedachte. Hoe kan haar vader en
familie zich dan nog verweren? Wie pleegt hoor en wederhoor? Wie bewaakt de
zorgvuldigheid? Als zelfs de reguliere pers (NCRV) al onzorgvuldig is, hoe
ver gaat het dan uit de hand lopen op internet?



Hein  van Meeteren
 Amsterdam
heinwvm at palm.a2000.nl

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********