Utrechtse Troebelen

[Henk Vreekamp]

Beste democraten of sociaal-liberalen,

Henk van Lingen was zo aardig om het laatste bericht van het Utrechts
Nieuwsblad over het lokale D66 door te mailen naar de landelijke
discussielijst. Inderdaad rommelt het hier al enkele maanden binnen de fractie.

Formeel gaat het verschil van mening binnen de fractie over het Hoogwaardig
Openbaar Vervoer (HOV) dwars door de binnenstad terwijl er er
tegelijktijdig, op z'n minst gestimuleerd door datzelfde D66, al een
alternatief is en wordt aangeboden via 'de Route om de Zuid', een
snelbuslijn om de oude stad richting De Uithof met universiteit en
academisch ziekenhuis. De betonnen baan dwars door de stad en soms
gevaarlijk dicht langs huizen is doorgezet door een meerderheid van Groen
Links (die vorige verkeerswethouder leverde), PvdA, CDA en VVD.

Het ziet er naar uit dat Utrecht binnenkort twee buslijnen richting  de
universitaire Uithof en zakencentrum Rijnsweerd-Noord krijgt. En als de
binnenstad-HOV te gevaarlijk wordt (de sneldienst is al vertraagd door extra
haltes), dan zou het wel eens kunnen zijn dat dat de frequentie van de
binnenstads-HOV verlaagd wordt ten bate van de Om-de-Zuid-HOV.

Nu de situatie bij de Utrechtse D66.

Er is vele malen emotioneel vergaderd over de Binnenstads-HOV. Een
meerderheid van de leden sprak zich uit tegen deze HOV-tak terwijl vrijwel
allen voorstander waren en zijn van de HOV-Om-de-Zuid. Bij de
kandidaatstelling kwamen echter de voorstanders van de Binnenstad-HOV hoog
op de lijst via de postenquete. Dat was echter meer een oordeel op grond van
de kwaliteit van kandidaten anders dan hun mening over de HOV. Door
personele verschuivingen waren in 1999 tenslotte twee van de drie
fractieleden tegen de Binnenstads-HOV. De derde is verkeerswethouder en
gebonden aan het B&W-Accoord.

Curieus is nu dat de hele ledenvergadering na de verkiezingen van 1998
instemde met het B&W-Accoord dat blijkens uitlatingen van de nu opgestapte
fractieleider Jos Lemaier onder zijn inspiratie tot stand was gekomen. 'Het
Acoord beantwoordt vrijwel helemaal aan het verkiezingsprogramma', hoor ik
hem nog zeggen. Een tour-de-force was de plaatsing van oldtimer Herman
Kernkamp in B&W terwijl D66 toch van de grootste bijna de kleinste fractie
was geworden. Iedereen was tevreden, stil hoopte men dat het met de
Binnenstads-HOV niet zo'n vaart zou lopen. Struisvogel-politiek, zo blijkt
achteraf.

Alles liep op rolletjes tot juni, juli 1999. Toen schijnt er iets te zijn
gebeurd op persoonlijk vlak waardoor met name de twee mannen in de fractie,
Lemaier en Kernkamp, niet meer samen door de deur konden. Ze schijnen niet
aan elkaars vrouwen of dochters te hebben gezeten, maar toch was het zo
ernstig dat ook het koffie-overleg op zondagmorgen 11.00 uur de mist inging.
Het drama eindigde en plein public in de gemeenteraad, met zwijgen en rug
toekeren - de ledenvergadering bleef heel democratisch buiten spel.

Nog erger, toen iemand op de laatste ledenvergadering van 17 december 1999
voorstelde om de mening van de leden te peilen over de controverse, ging de
lokale voorzitter over dit voorstel heen met zijn voorstel om de zaak niet
in stemming te brengen. De met name jongere leden waren hiervan zo onder de
indruk dat zij de voorzitter volgden. Twee weken later begon de serie
publicitaire explosies vanuit de D66-fractie. D66 zal er bij de tussentijdse
raadsverkiezingen wegens de komende annexatie van Vleuren met Utrecht
misschien weer een kiezersdreun krijgen. Inmiddels heeft ook de lokale
voorzitter, in het dagelijks leven communicatiedeskundige, zich terug
getrokken toen de publicitaire storm losbrak.

Analyse? Door accoord te gaan met het B&W-Accoord 1998 inclusief
HOV-Binnenstad, en door zelfs een verkeerswethouder te leveren heeft D66
haar vroegere standpunt met kiezerssucces tegen de HOV weggegeven aan
Leefbaar-Utrecht van de zanger Henk Westbroek. Men wilde absoluut
gouvernementeel zijn en blijven opereren vanuit de ideologie als
'middenpartij', als smeerolie voor de lokale partijen.

De toekomst? Het ziet er naar uit dat het flitsende tijdperk van juristen en
zakenlui, in Utrecht vaak in een persoon verenigd, voorbij is. (Niet alleen
bij KPN Telecom en het VNO dus). Mogelijk raken we ook verlost van die jonge
technocratische leden die zelfs in wijknota's de inspraak willen offeren
voor allerlei politicologische hersenspinsels. Het verdwijnen van de
arrogantie-als-grote-partij zal nu waarschijnlijk politiek ruimte geven aan
meer bevlogen leden. Het eenzijdig hameren (soms rechts van de VVD, zoals
recent het pro-puberpolitie standpunt) op thema's als openbare orde en
verkeer zal misschien plaatsmaken voor een meer links-liberaal geluid bij
meer onderwerpen.

Met vriendelijke groeten,

Henk Vreekamp, Utrecht.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********