gebrek aan democratie (was:: koningin)

[H. van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

At 03:28 08-04-2000 Saturday , Tjerk Jouwstra wrote:


>Hein merkt het navolgende op:
>
> >Een onnatuurlijke tegenstelling. Een zwart-wit verhaal. Ons systeem bewijst
> >nu juist dat democratie én monarchie verweven kunnen zijn. Best of two
> >worlds.
>
>Ik begrijp dat niet goed. In een democratie wordt de wetgever, het orgaan 
>wat ons lasten kan opleggen, gekozen door de bevolking.

Dat klopt, maar in het wetgevingsproces zitten advies-momenten ingebakken 
die uitgevoerd worden door door niet democratische instanties. Zoals de 
Raad van State. Maar ook andere maatschappelijke organisaties die niet door 
de voltallige bevolking zijn gekozen: werkgeversorganisaties, vakbonden 
etc. Ook zo heeft ook de koning  soms een adviserende rol. Het laatste 
woord ligt echter altijd bij de Staten Generaal. En die is democratisch tot 
stand gekomen (hoewel je bij de Eerste Kamer een kritische kanttekening kan 
maken, als het op democratie aankomt).

>Bij ons schiet de politiek onmiddellijk in een spagaat, als het 
>Koningshuis aan de orde komt.

Valt wel mee, meen ik. Het gaat echter wel om de kern van ons systeem: een 
constitutionele monarchie.  Je tornt dus aan aan de constitutie van ons 
land, en het is logisch dat mensen daarop serieus reageren.

>De ministers zijn verantwoordelijk, voor datgene wat iemand doet of juist 
>niet doet, die daartoe niet gekozen is.

Ja, dat is het mooie. De oude Willem II kon nog doen en laten wat hij 
wilde, kon regeren als een potentaat. Sinds Thorbecke kan de Koning dat 
niet meer: hij is onschendbaar: Zijn daden moeten door de minister worden 
verantwoord. Zolang ministers naar de pijpen dansen van Beatrix is dat 
eerder die ministers dan Beatrix voor den voeten te werpen....

>  ...Bernard mag allerlei strafrechtelijke voorschriften overtreden, maar 
> er niet voor gestrafd worden.

Hij is gestraft: moest zijn uniformpje uittrekken.

>Als een staatssecretaris dan maar daarvoor wil aftreden (de minister is 
>tenslotte verantwoordelijk), dan moet Joop den Uyl daar nog uren overpraten.

Kan je het koningshuis niet kwalijk nemen: den Uyl had er kennelijk moeite 
mee. Die verantwoordelijkheid ligt bij hém.

>  Als Koning Boudewijn een wet niet zit zitten, en dus niet wil 
> ondertekenen, zodat het naar bestaand staatsrecht ook nooit een wet kan 
> worden, treedt hij een dag af.

Dat was een elegante oplossing.

>  Ik denk, dat ik dit rijtje met bestuurlijke en wetgevende 
> verantwoordelijkheid van een niet gekozen orgaan nog een heel eind kan 
> uitbreiden, maar ik ben bang dat Hein met zijn opmerking toch in de 
> klassieke val dreigt te vallen: ik ben niet tegen de monarchie op zich, 
> het gaat mij niet om Beatrix, of Willem Alexander (of diens schoonvader, 
> ook zo iets moois, zoals de politiek er nu al mee omgaat), maar om een 
> herpositionering van de positie van ons staatshoofd in de huidige 
> samenleving, aan de hand van onze principes.

Kijk dan ook naar de vakbonden, en vooral: de macht van kleine 
partij-elites, zoals die in D66 o.a. operereren. Niet gekozen door de 
bevolking, maar met grotre invloed op de wetgeving en het landsbestuur. 
Kijk ook naar de vakbonden, de werkgevers, de lobbyisten, de 
maatschappelijke organisaties als WNF en Natuurmonumenten: grote invloed, 
niet gekozen. En kijk ook naar de kranten en de televisie: grote invloed, 
niet gekozen. En naar de adviseurs van Berenschot en McKinsey: giga 
invloed, geen enkele democratische legitimatie. D66 stikt van 
organisatie-adviseurs: laat Thom  de Graag daar eens een boekje over op0en 
doen. En tenslotte: de toppen van de ministeries: secretariseen Generaals, 
topambtenaren, Hoofdifficieren van Jutitie (type Docters van Leeuwen en 
Steenwijk): ongecontroleerde invloed op het landsveleid, geen enkele 
democratische onderbouwing.

Als je de monarchie wil pakken op gebrek aan democratie: oké. Maar pak dan 
ook dat hele schemerige ongecontroleerde machtskliekje aan in de diverse 
toppen van bedrijfsleven, journalistiek, ministeries, maatschappelijke 
organisaties en zbo's, please. Anders is de verontwaardiging verdacht 
selectief.




Hein  van Meeteren
 Amsterdam
heinwvm at palm.a2000.nl  

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********