Patrik van Krunkelsven, 20-10-99, in de Senaat tgv Staatshervormingcie.

Sat Oct 23 12:22:30 CEST 1999

Voor de liefhebber, ter informatie.

Wat vinden jullie eigenlijk van de Volksunie ?

Ramon

>Dit is de toespraak die Van Krunkelsven (vz. Volksunie en Senator VU/ID21)
>hield ter gelegenheid van de opstart van de cie. staatshervorming, die hij
>voorzit.
>
>Groet,
>Ramon
>
>
>----Original Message Follows----
>
>Wat willen we: sterke regio's in Europa of een sputterend Belgisch
>huwelijk?
>
>Door: VU-nationaal
>
>Naam/functie: Patrik Vankrunkelsven, senator
>
>
>  Naar aanleiding van de start van de Conferentie over de staatshervorming
>hield VU-senator Patrik Vankrunkelsven volgende openingstoespraak.
>
>Geachte eerste minister,  vice-premiers, ministers, voorzitters,
>parlementsleden, pers en medewerkers
>
>  Wat willen we:
>sterke regio’s in Europa of een sputterend Belgisch huwelijk?
>
>Egmont
>
>Even dacht de initiatiefnemer van deze conferentie eraan om deze zitting
>te laten starten in  het Egmontpaleis. Men heeft zich bedacht. Is het
>omdat het paleis een dubbele negatieve symboolwaarde zou gehad hebben?
>
>Vooreerst de graaf van Egmont zelf: weliswaar stond hij vaak aan de zijde
>van Willem van Oranje en had hij een afkeer van militair geweld - beide
>eigenschappen kan ik appreciëren - , maar anderzijds ondervond hij dat
>overdreven loyauteit tegenover de heerser, in casu Filips de II, niets
>opbracht. Integendeel, hij verloor er het hoofd bij. Men verweet hem nogal
>wat naïviteit. Mijn partij en mezelf wordt ook vaak verweten dat onze
>participatie getuigt van een grenzeloze naïviteit. Welnu, loyaal willen we
>graag zijn. Maar loyauteit moet getoetst worden aan de feiten en bovendien
>mutueel zijn. De gebeurtenissen van de laatste dagen waren niet van aard
>om deze deugd intens te bedrijven. Straks ga ik daar verder op in.
>
>Daarnaast verwijst men nu soms al naar het Egmontpact. Bijna een kwarteeuw
>geleden beheerste dit pact de politieke gemoederen gedurende een jaar om
>dan te sneuvelen. We weten wel hoe. Misschien is het nuttig om er aan te
>herinneren dat ook niet-communautaire elementen van dit akkoord een
>belangrijke bijdrage leverden voor de mobilisatie van tegenstanders. De
>drang naar bestuurlijke vernieuwing deed de toenmalige onderhandelaars de
>provincies afschaffen, waarvoor subgewesten in de plaats kwamen. Dit was
>toen en zou ook nu een brug te ver zijn.
>
>  Commissies
>
>Aan commissies die werden opgericht in het kader van de communautaire
>vraagstukken is er geen gebrek. Te veel werk om hier op te sommen, eerder
>werk voor een doctorandus.
>In 1856  werd er de zogenaamde  “Grievencommissie”  opgericht, vooral om
>zich bezig te houden met “maatregelen te nemen in het belang van de
>Vlaamse taal en literatuur”. De volgende start 80 jaar later, in 1936, en
>is zeker het vermelden waard, nl. het  “Studiecentrum voor de Hervorming
>van de Staat”,  dat onder meer voorstellen deed omtrent het
>‘raadplegingsreferendum’, hervormingen van het gerecht, de invloed van de
>lijststem, de grote stedelijke agglomeraties en voorstellen ivm het
>samenleven van Vlamingen en Franstaligen. De oorlog gooide roet in het
>eten. In 1948 zag het  “Centrum Harmel”  het levenslicht. Veel concrete
>resultaten worden niet geboekt, maar wel wordt de basis gelegd voor de
>“Commissie voor Hervorming van der Instellingen”  (beter bekend als de
>“Ronde Tafelconferentie” ) die in 1965 haar besluiten neerlegt. Verder
>zijn er nog de  “Werkgroep van 28”, de kasteelconclaven  en als last, but
>not least, de  “Dialoog van Gemeenschap tot Gemeenschap”  onder leiding
>van Hugo Schiltz en toenmalig PSC voorzitter Gerard Deprez. Deze dialoog
>legde de basis voor de omvorming van België in een echte federale staat
>zoals vastgelegd in de St-Michielsakkoorden.
>  Continu proces
>
>Waarom dit overzicht? Een aantal conclusies kunnen we hier alleszins uit
>trekken:
>
>  Staatshervorming is een continu proces , een “never ending story”. Als we
>even naar de politieke landkaart van het Europa van de laatste eeuwen
>kijken, moeten we beseffen dat staten voortdurend in beweging zijn.
>Vroeger vaak als resultaat van geweld; de laatste decennia, maar lang niet
>altijd, ten gevolge van rationele en onderhandelde beschouwingen zoals
>Tsjechië en Slowakije, Catalonië, Vlaanderen en Wallonië. De
>initiatiefnemers van vele rondes staatshervorming hebben vaak het
>voornemen gehad om de toestand definitief te beslechten. Dit was en is een
>illusie. Zeker in het Europa van morgen. In de Europese context zullen we
>de volgende decennia nog veel debatteren over het niveau waar de
>bevoegdheden het best worden aan toegekend om het meest efficiënte bestuur
>te realiseren.
>
>Er bestaat in België een lange traditie om op basis van overleg te streven
>naar een  democratisch gestuurde staatshervorming.  Er is in dit land heel
>wat kennis opgebouwd omtrent  het ontstaan van een federatie die vertrekt
>vanuit één “staat”. Het woord federatie doelt meestal op het omgekeerde
>proces. Wij moeten deze traditie koesteren. Het moet voor onszelf en vele
>andere staten in de wereld een voorbeeldfunctie vervullen. Vele bloedige
>conflicten zijn niet het gevolg van een streven naar zelfbestuur, maar
>eerder van het miskennen ervan en de er mee gepaard gaande onderdrukking.
>Het conflictvoorkomend karakter van een open federalisme, dat bereid is
>tot solidariteit en wil opgaan in grotere gehelen, kan niet voldoende
>benadrukt worden.
>
>Meerdere rondes staatshervorming gingen niet alleen uit van de
>communautaire spanningen maar veeleer van de analyse dat het bestuur
>inefficiënt was. Soms werden ook duidelijk niet-communautaire elementen
>opgenomen in de besluitvorming, ik verwees er al naar. Nu ook loopt het
>streven naar een  goed bestuur  als een rode draad door de regeerakkoorden
>van de federale en deelstaatregeringen. Voor mij is dit uitgangspunt het
>belangrijkste bindmiddel van deze conferentie. Ik wil dit even verder
>ontwikkelen.
>
>  Integraal-federalisme
>
>Men mag het gerust weten, ik ben een integraal federalist: ik ben
>overtuigd van het principe van de subsidiariteit. Wat een kleine kring op
>een efficiënte manier kan doen moet niet op een hoger vlak worden
>geregeld. Deze overtuiging valt samen met de eenvoudige vaststelling op
>het terrein dat aan dit principe in dit land hoegenaamd niet wordt
>voldaan.
>
>Ik wil hier enkele voorbeelden van geven:
>Voor de verkiezingen had ik een gesprek met een belangrijke organisatie
>die zich met  ontwikkelingssamenwerking  bezig houdt. Over een
>communautarisering van deze materie waren we het niet eens: niet omdat er
>een eensgezinde visie bestond in de twee landsdelen, maar juist omwille
>van het omgekeerde. Vlamingen vinden dat ze de ontwikkelings-samenwerking
>in Wallonië moeten bijsturen omdat die te veel gericht is op een
>cultuurgebonden visie waar onderwijs en taal belangrijke ankerpunten zijn.
>Vlamingen leggen veeleer de nadruk op materiële basisvoorwaarden of
>zelfredzaamheid. Wie gelijk heeft interesseert me niet. Maar de drang om
>de mening op te leggen aan de andere taalgroep is verwerpelijk en leidt
>tot frustraties en blokkeringen.
>In Vlaanderen wil men meer investeren in  preventieve geneeskunde .
>Preventie is echter vaak even duur of duurder dan de klassieke curatieve
>zorgen. Het leidt natuurlijk ook tot een reductie van de uitgaven voor
>curatieve geneeskunde. Welnu, Vlaanderen zou wel meer willen investeren,
>maar zou daartoe de middelen moeten recupereren uit de federale pot waar
>ze niet aankan. Dus gebeurt het preventiebeleid in Vlaanderen met mate en
>totaal inefficiënt.
>Een  eigen fiscaliteit  laat toe om sturend op te treden. Bijvoorbeeld in
>de economie. Vennootschapsbelasting was al eens een strijdpunt. Kortingen
>op de belasting op inkomen uit arbeid is een instrument om de
>werkloosheidsval op te lossen. De gewesten kijken echter machteloos toe.
>Ondertussen vaardigt de federale overheid maatregelen uit die de
>werkloosheid  moeten terugdringen: een lineair terugdringen van de
>loonkost, het al dan niet verplicht in dienst nemen van jonge werklozen,
>de aanpassing van het minimumloon. Maatregelen die in de gewesten andere
>effecten ressorteren. Soms de omgekeerde die men beoogt. Bijvoorbeeld: een
>optrekken van het minimumloon kan de economische concurrentiepositie van
>Wallonië aantasten.
>
>  Belgische ziekte en Europese uitdaging
>
>Telkens weer heerst er de illusie dat er één oplossing is, de illusie dat
>er in dit land één socio-economische realiteit bestaat, dat er één
>industrieel weefsel is, dat er eenzelfde demografische ontwikkeling
>bestaat, dat de opleidingen identiek zijn …dit is nog steeds de Belgische
>ziekte die leidt tot immobilisme, blokkeringen, bestuurlijke
>machteloosheid. In de regio’s omdat men de instrumenten niet heeft,
>federaal omdat het terrein te disparaat is. Een werkgelegenheidsbeleid bv.
>dat zowel voor Vlaanderen als voor Wallonië optimaal is, bestaat niet.
>
>Deze vaststelling moet men koppelen aan een andere belangrijke evolutie:
>het bestaan van de  Europese ruimte.  De monetaire unie is niet langer
>Belgisch. Macro-economische beslissingen worden steeds meer in de Europese
>unie genomen, milieunormen en hopelijk ook meer en meer sociale
>grondrechten worden Europees vastgelegd.
>
>Als we deze twee vaststellingen koppelen is er maar één uitweg: regionale
>differentiatie en responsabilisering. Een micro-economische aanpak laat
>toe dat we deze Europese uitdaging aankunnen. De uitdaging moet zijn om
>binnen Europa  sterke regio’s  te vormen. Vlaanderen is goed op weg maar
>voelt zich geremd. Maar ook Wallonië en het Brusselse gewest moeten de
>kansen krijgen om te behoren tot de welvarende Europese regio’s.  Daarvoor
>is een verdere staatshervorming nodig. En ook  solidariteit.
>
>  Solidariteit
>
>Het bestendigen van een belangrijke nationale solidariteit is een
>uitgangspunt van deze conferentie. Deze solidariteit bestaat nu op
>verschillende terreinen: via de financieringswet, binnen de sociale
>zekerheid, via de unitaire bevoegdheden. Ik ben van oordeel dat er meer
>eenvoudige en klaardere vormen van solidariteit bestaan, zoals bv. in
>Duitsland. Maar dit debat is heden voor velen een brug te ver. Niettemin
>moet deze conferentie de mogelijkheid bieden om binnen een  solidair
>geheel  de bevoegdheden en normering van de gezondheidszorg aan de
>gemeenschappen te laten toekomen om beter te kunnen  inspelen op de
>concrete noden en inzichten in het noorden en het zuiden van het land.
>
>Solidariteit behoeft echter ook  correctheid.  De solidariteit die in de
>financieringswet verankerd zit, is in Vlaanderen maar aanvaardbaar als de
>spelregels daaromtrent correct worden gehanteerd. Geheime afspraken
>omtrent deze regels zetten de solidariteit op de helling. Vlaamse politici
>kunnen niet aanvaarden dat middelen worden verdeeld op basis van
>betwistbare cijfers. Als op basis van een geheim akkoord een wetsvoorstel
>komt dat in die richting gaat kan ik me niet voorstellen dat er in de
>Kamer een meerderheid van de Vlamingen dit goedkeurt. Dit zou in strijd
>zijn met de uitgangspunten van dit overleg: vertrouwen en hoffelijkheid,
>het zoeken naar eerbare voorstellen. Geheime akkoorden maken slechte
>vrienden, zijn oude politieke cultuur en zijn voor mij onbestaand.
>
>  Fiscale autonomie
>
>Een verruiming van de bevoegdheden zal ook impliceren dat het financiële
>keurslijf (en dat naar de toekomst alleen maar strakker wordt) waar de
>gewesten nu in zitten  moet aangepast worden. In het kader van een goed
>bestuur moet ook hier  geresponsabiliseerd  worden! Omwille van de fiscale
>sturingsmogelijkheden, maar ook vanuit democratisch oogpunt. Diegene die
>uitgeeft moet ook de verantwoordelijkheid naar de inwoners opnemen. Dit is
>de logica van de regeerakkoorden. Daarom is het noodzakelijk om stappen te
>zetten naar fiscale autonomie.
>
>  Efficiënt bestuur
>
>Ik heb in deze uiteenzetting bewust over meer fundamentele problemen
>gesproken dan diegene die nu boven aan de agenda staan.  Ik meen dan ook
>dat, willen wij verder doorstoten naar een efficiënt bestuur in dit land,
>de agenda moet openstaan voor alle voorstellen die kaderen in dit
>uitgangspunt. Er mogen geen taboes bestaan om de agenda aan te vullen.
>Samen moeten we uitmaken hoe de verschillende aangebrachte punten kunnen
>leiden tot een nuttige herverkaveling van bevoegdheden.
>
>Ik geloof in de methodiek van deze conferentie die niet opgejaagd wordt
>door deadlines, die niet start in een confrontatiegegeven van winnaars en
>verliezers. De afwezigheid van de druk van een regeringsformatie mag
>echter ook niet leiden tot oeverloos gepalaver. Deze groep is aanzienlijk
>en wellicht geschikt voor algemene beschouwingen, het vastleggen van grote
>krachtlijnen, het leggen van prioriteiten. De concrete uitwerking van de
>overeengekomen materie moet volgens het voorzitterschap gebeuren in
>werkgroepen.  De samenstelling ervan en de formulering van de opdrachten
>is volgende week reeds aan de orde in de eerste echte inhoudelijke
>vergadering van deze conferentie.
>
>Het resultaat van de werkgroepen moet via de plenaire groep zonodig
>bijgestuurd worden. Pakket per pakket kunnen de wetgevende kamers dan aan
>het werk om wat overeengekomen is om te zetten in wetsvoorstellen.
>
>
>  Het welzijn van alle inwoners
>
>Als men het echter niet aandurft naar de grond van de zaak te gaan is het
>voor de drie gemeenschappen en drie gewesten en voor de ganse federatie
>een gemiste kans. Oppervlakkig koteren aan de instellingen wapent
>Franstaligen en Vlamingen niet tegen de uitdagingen waar we voorstaan:
>welvarende regio’s worden in een Europese en mondiale context. Wij moeten
>op alle niveau’s streven naar een federale opbouw waar solidariteit en
>samenwerking in grotere gehelen, met grotere mobiliteit, een onafwendbaar
>gegeven is. Dit internationalisme noopt ons tot handelen. Als dit nu
>mislukt, wat ik niet wens, wil dit echter niet zeggen dat alles zal
>blijven zoals het is. De dynamiek van de regio’s laat dit niet toe. Het
>zou wel een gemiste kans zijn, want elk tijdsverlies brengt schade toe aan
>het welzijn van alle inwoners van dit land.
>
>Ik hoop dat de deelnemers deze handschoen oppakken. Het kan een boeiende
>tocht worden. Ik hoop op uw aller positieve ingesteldheid en een
>vruchtbare samenwerking.
>
>
>Patrik Vankrunkelsven,
>20/10/1999
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>Voor meer informatie: Koen T'Sijen
>e-post: koen.tsijen at vu.be [mailto:koen.tsijen at vu.be]
>Tel   : 02.219.49.30
>Fax   : 02.217.35.10
>____________________________________
>
>
>
>
>Vriendelijke groet,
>Ramon Barends, Nijmegen
>
>Met ingang van 29-9-1999:
>r_barends at hotmail.com      ->  voor alle mail, ook van D66
>r_barendsD66 at hotmail.com   ->  alleen voor D66-maillijsten
>
>=== "Wat schieten we op met e-mail als we iemand moeten gaan bellen of hij
>of zij de e-mail heeft gelezen?"  John Cleese ===
>
>
>Check ook:
>D66: http://www.d66.nl
>D66 Nijmegen op het net: http://komt.snel!
>JD: http://welcome.to/jongedemocraten
>JD Gelderland/Overijssel: http://www.theochem.kun.nl/~michelg/jd/
>De stand: http://www.politiekebarometer.nl
>Clouseau: http://www.clouseau.be
>
>
>
>
>
>
>
>=end=
>

______________________________________________________
Get Your Private, Free Email at http://www.hotmail.com