rechtvaardigheid boven rechtmatigheid (?) en een ideetje (was Re: inspraak)

[Theo Veltman]

Hallo lijsters,

Het is rechtvaardig dat ieder gelijke rechten heeft, op verdediging van
eigen belangen, Dat geldt voor verdachte en voor slachtoffer. Een zijdige
nadruk op belangen van de verdachte leidt tot uitwassen. In het volgende een
zijweggetje waarin een analoog dilemma als aan de orde is in deze discussie;
in ieder geval mi een even groot probleem tav geloofwaardigheid rechtstaat.
Afgesloten met een ideeetje waarvan ik overigens als niet-jurist geen idee
van heb of het zou kunnen eventueel; waarvan ik me evenwel kan voorstellen
dat het voor sociaal-liberalen alleszins haalbaar en maakbaar is, ook als
het niet zou passen in de huidige opzet en systematiek van werken.

ZIJWEGGETJE.........Gisteren een aardige illustratie van de lastige
problematiek in B&W van Witteman: geheel gelegitimeerd de positie van een
advocaat dat hij/zij de beste mogelijke verdediging moet voeren van een
verdachte; ook als dat gebaseerd is op menselijk falen dat geheel niet past
in de strekking achter de letter van de wet. Dat is mi een instrumenteel
georienteerde opstelling.

Echter: interessant is dan de zeer enge (beperkte) interpretatie door de
advoicaat in kwestie van de belofte die elke advocaat moet doen en waar
beloofd wordt niets te doen dat tegen het rechtvaardigheidsgevoel indruist
van de advocaat. Een interpretatie waardoor het gelegitimeerd lijkt dat een
advocaat een zeer instrumentele opstelling kent waar het gaat om de
toepassing van de wet en de invulling van de rol.
Anderzijds: de verdachte moet kunnen rekenen op een zo goed mogelijke
verdediging en om dat te kunnen doen moet een advocaat ook een wat
eenzijdige insteek hebben. De advocaat kan moeilijk voor rechter gaan spelen
stelt men. Het is voorts menselijkerwijs mogelijk niet vol te houden om nu
en dan ook mensen te verdedigen waarvan het zeer waarschijnlijk is dat ze
vreselijke dingen hebben gedaan. Ook die mensen zijn gelijk en hebben
gelijke rechten. Of niet?

Een interessant maar bovenal vreselijk dilemma. Het vertrouwen in de
rechtvaardigheid van de rechtspraak (is wat anders dan de rechtmatigheid
waar nu zo de nadruk op lijkt te worden gelegd) en daarmee de
rechtvaardigheid van onze rechtstaat wordt beschadigd door voorvallen waar
het evident is of lijkt te zijn dat een zaak niet wordt behandeld door bv
vormfouten ed; waar een persoon wéér voor eenzelfde vergrijp voor de rechter
staat (en het aannemelijk lijkt dat de verdachte ook dader is).

TERUG NAAR DE ISSUE: IEDEREEN IS GELIJK, maar ook hier een dilemma. Het is
legitiem dat slachtoffers genoegdoening willen; net zo legitiem dat
verdachten bescherming willen en daders kennelijk stellen dat het ondergaan
van een straf genoegdoening is (ook als slachtoffers vinden dat die te laag
is gesteld).

Als slachtoffer zou ik ook invloed willen kunnen uitoefenen op de
genoegdoening door te spreken tijdens de zaak. Anderzijds heb ik er als
burger geen behoefte aan dat rechtzaken ontaarden in semi tragi-docu-soaps
van een hoogst bedenkelijk gehalte. Dát immers beschadigt de kwaliteit en de
geloofwaardigheid van de rechtstaat eveneens in hoge mate (neem ik aan).

Als burger ben ik evenwel ook van mening dat slachtoffers in staat moeten
zijn en actiever moeten worden geholpen om hun rotgevoel kwijt te raken; er
overheen te komen. Niet zozeer door nóg meer hulpverleners een baan te
bieden ter ondersteuning van.......; maar vooral door mogelijkheden voor
slachtoffers om tenminste het GEVOEL te hebben dat zij gehoord zijn en dat
hun argumenten/zienswijzen meegewogen zijn, dat er wordt meegevoeld door
mensen die er in hun ogen toe doen tav het behalen rechtvaardigheid.

IDEETJE: Is het wellicht mogelijk te regelen dat slachtoffers niet
publiekelijk worden gehoord maar bv in een speciale, gesloten zitting waar
alle functionarissen bij aanwezig zijn in een architecturaal
niet-overweldigende setting (mensen kunnen zich wat meer op hun gemak
voelen)? Dat voorkomt de tragi-soaps, terwijl slachtoffers gelegenheid
hebben om hun zegje te doen en verdedigers gelegenheid hebben om in een
besloten setting (en dus ook op rustige en nette wijze) in gesprek te gaan
met het(de) slachtoffer(s).

Het blijft werkdrukverhogend........ en zal ongetwijfeld ook op weerstand
stuiten ivm het besloten karakter. Het voorkomt Amerikaanse toestanden en
beperkt mogelijk de verleiding op te scherpe behandeling van slachtoffers
door verdedigers (waardoor het leed alleen maar toeneemt) doordat er geen
publiek (wo journalisten) mee kijkt.

Een lang verhaal, sorry. Ben benieuwd naar zienswijzen.

groet,

Theo

>From: "J.L. Swarte" <jlswarte at multiweb.nl>
>To: "D66" <D66 at NIC.SURFNET.NL>
>Subject: inspraak
>Date: Wed, 3 Nov 1999 09:50:58 +0100
>
>Teneinde de voorstanders van inspraak door slachtoffers ter terechtzitting
>van stof voor een eventuele heroverweging te voorzien, wijs ik op een
>krantenbericht van hedenochtend (Noord-Hollands Dagblad) waarin melding
>wordt gemaakt van de ontruiming van de rechtszaal na een vechtpartij tussen
>de parketwacht en nabestaanden van twee jongelui die bij een
>verkeersongeval

______________________________________________________
Get Your Private, Free Email at http://www.hotmail.com