Aangaande Scientlogy-Spaink

[Hein Westerouen van Meeteren]

Nu ik er even over heb nagedacht, denk ik dat het goed is toch een summiere
achtergrond te geven van het pijnlijke mailtje van Erik van den Muijzenberg.
Voor hen die het niet interesseert: deleten graag, het is een beetje lang
allemaal.

De discussie, die soms wat fel werd (Erik vd M en ik kennen elkaar van
eerdere interacties, daarom wordt de toon soms wat persoonlijk, dat kan op
een kleine lijst als db.nl wel, hier kan dat absoluut niet), ging over de
uitspraak van 9 juni j.l. van de arrodissementsRb in Den Haag in de zaak
Scientology tegen providers/Spaink. Het was een langverwachte uitspraak in
een bodemprocedure.

De civiele procedure ging over vermeende auteursrechtsschendingen (zie
daarover meer op de homepage van Karin Spaink,
http://www.xs4all.nl/~kspaink/added.html).

(Zie ook http://www.db.nl/Actueel.html)

De Scientology Church viel ergens  in het najaar van 1995 de burelen van de
provider XS4ALL binnen en liet beslag leggen op enkele computersystemen. De
klacht was schending van auteursrechten van de Kerk. Een gebruiker had een
tekst, de Fishman Affidavit, op zijn homepage staan. XS4ALL werd daarvoor
aansprakelijk gesteld. Velen uit de internetgemeenschap, waaronder Karin
Spaink, en ook ik, vonden dit vertoon van macht buiten proportie. Met name
gezien de reputatie van de Church of Scientology (afgekort CoS) dat ze het
copyright (auteursrecht) vaak misbruikt om ex-leden het zwijgen op te leggen
of arm te procederen. Een soort kettingreactie onder internetters kwam op
gang, waarbij een ruime honder homepage-houders de Fishman Affidavit, een
openbaar rechtbankstuk waarin passages opgenomen zijn die de CoS als
`geheim' bestempelde, als protest werd gepubliceerd. De Kerk moest maar
aantonen dat er inderdaad sprake was van inbreuk. De onderliggende motivatie
voor velen was het openlijk laten zien  dat teksten van CoS gevaarlijk
kunnen zijn voor de samenleving. Mijn eigen motivatie lag meer in juridische
nieuwsgierigheid: zijn dit auteurerechtelijk beschermde teksten, is het
publicren van de Fishman stukken op een homepage een werkelijke inbreuk, hoe
ver gaat de aansprakelijkheid en de inhoudelijke verantwoodelijkheid van een
internetprovider. Tevens betwijfelden velen de oorspong en rechtmatigheid
van die teksten. De CoS toonde na wat juridische steekspelletjes van een
deel van de teksten aan dat er inderdaad copyrights op enkele teksten rustte
(de OT I, OT II en OT III en de zogeheten `Ability'). De meeste
homepagehouders hebben die teksten onmiddellijk van hun homepage verwijderd.
Zelf heb ik de Fishman behouden, minus de beschermde teksten, en  nog een
maand laten staan. Vervolgens heb ik alles eraf gehaald. Dit na een
juridisch advies van een deskundige. Karin Spaink heeft een verzameling
ruime citaten uit de beschermde werken laten staan. De CoS persisteerde in
een procedure, eerst in Kort Geding, later in bodemprocedure. De uitslag
(voorlopig) was: de citaten van Karin Spaink vallen volledig binnen het
wettelijk kader van de Auteurswet 1912, op de stukken waarvan het
auteursrecht bewezen is mag geen inbreuk meer worden gemaakt, alle
homepagehouders, inclusief Spaink hebben de stukken verwijderd dus er wordt
sindsdien geen inbreuk meer gemaakt (in de periode dat de Fishman op de
homepages stond werd er dus, terugwerkend bezien, inderdaad inbreuk gemaakt,
maar dit is eerst vastgesteld drie jaar na dato door de Rb te Den Haag), de
providers hebben geen zelfstandige opsporings -en/of correctieplicht (ze
zijn technische capaciteitsvoorzieners zonder inhoudelijke
aansprakelijkheid, wel hebben ze een zorgplicht als ze op de hoogte zijn van
duidelijke inbreuk van rechten via hun systemen), en hyperlinks naar
inbreukmakende teksten op het net zijn inbreukmakend mét die teksten. Dit
laatste is een opmerkelijke uitspraak, want een aanklikbare verwijzing naar
een inbreukmakende tekst is nu meegenomen in de juridische status van
inbreukmakend. De provider XS4ALL gaat tegen deze laatste uitspraak in
beroep.

Welnu, de discussie tussen van den Muijzenberg en mij ging over de periode
dat de Fishman Affidavit op mijn homepage stond. Ik heb hem daarop laten
staan tot het moment dat bewijs werd geleverd dat die teksten inderdaad
inbreukmakend waren. Terugkijkend kan je inderdaad stellen dat ik dus
inbreukmakende teksten op mijn homepage heb gehad, maar tegelijk zijn ze pas
inbreukmakend geworden op het moment dat de rechter zulks heeft vastgesteld.
En dat was pas bij de vonnissen in KG en bodemprocedure, jaren na de
publicatie dus. Het is inderdaad zo dat je enige juridische kennis moet
bezitten om dit soort juridische ficties te doorgronden. Hetzelfde geldt in
het strafrecht: je bent onschuldig als verdachte, en wordt pas schuldig bij
veroordeling, bij bewezenverklaring dus, en dat betekent feitelijk dat je,
terugwerkend en terugkijkend, ook schuldig was vóór je veroordeling. Terwijl
je niet schuldig was als verdachte. Een op het eerste gezicht vreemde
tegenstrijdigheid, maar juridisch begrijpelijk. Voor een leek is dit soms
moeilijk te doorgronden, en Erik van den Muijzenberg liet niet na mij als
inbreukmakend te beschuldigen, wat ik dus wel EN niet was.

Enfin, die hele discussie is gevoerd op DB.NL en liep soms aardig op. En dan
ineens wordt op deze D66 lijst de discussie in een nieuwe kring gebracht.
Het is mij een raadsel waarom Erik dit heeft gedaan. Het is enigszins
genant. Ik twijfelde of ik nu wél of niet enige context moest bieden, ook al
wegens het gevaar dat deze discussie, die ik als irrelevant voor deze lijst
beschouw, hier zal worden voortgezet. Dat ben ik dus niet van zins.

Ik kiss wel voor enige uitleg. Het zij me vergeven. Graag wil ik weer
meedenken over een nieuwe toekomst voor het sociaal liberalisme. De mails
van Vincent en Cathja geven me een goed gevoel.

Vriendelijke groeten, Hein van Meeteren