PNYX: Sociale gevolgen Basisinkomen.

[Arie Dirkzwager]

At 18:04 16-5-99 +0200, Aad Turkenburg wrote:
>Beste PNYX-genoten,
>
>Met zijn e-mail van 27-4-1999 schetst Arie Dirkzwager  door hem
>verwachte sociale gevolgen van de invoering van een Basisinkomen. Op die
>schets is n.m.m. het nodige af te dingen.

        Staat natuurlijk ter discussie - je tegenargumenten kloppen m.i. niet:

>Voor eenvoudig werk, dat door velen kan
>worden verricht zal een relatief laag loon worden betaald. Voor hoger
>gekwalificeerd werk is het aanbod van capabele mensen veel geringer en
>dat weerspiegelt zich in een hoger loon. Deze wetmatigheid blijft ook
>gelden, indien voor de vuilnismannen een hoger loon moet worden betaald
>als gevolg van schaarste in het aanbod door de invoering van een
>basisinkomen. Een duidelijk voorbeeld van deze wetmatigheid is ook de
>huidige gekte bij het aantrekken van mensen voor de IT-sector.

        Die wetmatigheid dwingt die "velen" nu om tegen een minimum (honger?) loon
uitermate onprettig werk te doen - met een basisinkomen hebben die "velen"
een beter onderhandelingspositie. Uit die "huidige gekte" blijkt de
eenzijdig zeer goede onderhandelingspositie van werkgevers: ze concurreren
met elkaar om capabele mensen te werven en ze volgens hun wensen te laten
werken - ook die meer capabele mensen hebben met een basisinkomen de
vrijheid om naar eigen inzicht aan IT-ontwikkeling te werken en hun
(dikwijls zeer goede producten) als "shareware" kosteloos te verspreiden
(Linux als concurrent voor commerciele operating systemen die er inferieur
aan zijn is een goed voorbeeld). Die wetmatigheid blijft natuurlijk bestaan
en daar is niets op tegen als mensen (capabele idealisten die iets goeds
kunnen tot stand brengen) vrij zijn zich aan die "wetmatigheid" te
onttrekken en geen willoze, machteloze, objecten zijn in een economisch
systeem waar ze niet meer zijn dan een kostenpost als productie-factor. Dat
kan alleen met een basisinkomen waardoor de effecten van die "wetmatigheid"
wat meer in evenwicht zijn met menselijke waardigheid en de mogelijkheid
eigen verantwoordelijkheid te realiseren overeenkomstig ieder's
capabiliteiten. Lijkt mij nog steeds een belangrijke (politieke) doelstelling.

>De opmerking: "Ik denk dat veel "werklozen" blij zijn met een
>"Melkert-baan" o.i.d. en anderen doen weer ander onbezoldigd werk....")
>is mij niet duidelijk. Een Melkert-baan is van een geheel andere orde
>dan onbezoldigd vrijwilligerswerk. Aan langdurig werklozen wordt een
>Melkert-baan aangeboden bij de overheid, met als doel dat zij vanuit die
>Melkert-baan doorstromen naar ander betaald werk.

        Het doel van de overheid met Melkert-banen wordt wellicht niet bereikt -
iets heel anders is dat die "werklozen" er een veel bevredigender leven mee
krijgen dan als ze gedwongen thuis zitten. Ook met een modaal basisinkomen
kan men "doorstromen naar ander betaald werk", maar heeft men -afhankelijk
aan welke waarde men hecht aan de "luxe" van een hoger inkomen- ook de
vrijheid voor ander zinvol (onbetaald) werk te kiezen en bijv. gebruik te
maken van het aanbod van "Melkert-banen" (die dan natuurlijk onbetaald
moeten zijn en slechts werk*gelegenheid* bieden)

>Interessant vindt ik de opmerking: "Geld" zal minder belangrijk worden
>en daardoor krijgt de "gewone man" meer vrijheid om (binnen de
>beperkingen van een beperkt budget) te doen en te laten wat hij wil."
>Met dat beperkte budget zal die "gewone man" wel heel veel moeten laten,
>maar erg weinig kunnen doen. Het aantal mensen, dat geld minder
>belangrijk vindt is bijzonder klein.

        Maar wordt groter als in de -naar de maatstaven van onze moderne
informatie-maatschappij- in de "primaire" levensbehoeften door een
basisinkomen is voorzien.

>Met geld is zo ontzettend veel te
>koop. Het aanbod is overweldigend en onze behoeften zijn schier
>oneindig. Je ziet overal om je heen, dat wanneer het inkomen van mensen
>stijgt, zij meer gaan besteden. Dus met het minder belangijk worden van
>het geld zal het wel loslopen.

        Hangt ook af van de mentaliteit van de mensen. Dank zij ons huidig
economisch systeem bouwen we met reclame en economische incentives de
consumptie- en wegwerp-maatschappij (waartegen verschillende
millieu-bewuste aktiegroepen terecht ageren) steeds verder uit. "Onze"
behoeften zijn inderdaad schier oneindig, o.a. omdat we ze vrijwel zonder
enig kwaliteitsbesef en op een onbevredigende manier trachten te
bevredigen, dikwijls ten koste van de "bevrediging" van de behoeften van
anderen die minder "capabel" zijn. Het is van de gekke dat een enkeling
(Bill Gates) evenveel geld heeft om zijn "behoeften" te bevredigen als de
grote massa van de armsten (1/3 van de Amerikaanse bevolking). Dat zalk met
een basisinkomen niet ingrijpend veranderen, maar die "massa" heeft dan wel
voldoende geld om er verstandig en zuinig met kwaliteitsgevoel hun
behoeften mee te bevredigen (uiteraard binnen de grenzen van wat er bij de
huidige maatschappelijke en technologische ontwikkeling gemiddeld haalbaar
is)

>Nog een citaat: "Natuurlijk moet er voldoende geld zijn om dit mogelijk
>te maken, maar als de hoogte van basisinkomen gekoppeld is aan het Bruto
>Nationaal Product (BNP) zijn we met zijn allen solidiar gemotiveerd om
>dit BNP zo hoog mogelijk te maken ("poldermodel"?)."
>Hoe ik mij die koppeling van het basisinkomen aan het BNP technisch moet
>voorstellen begrijp ik niet.

        Gewoon een bepaald percentage (promillage of andere fractie) van BNP als
hoogte van basisinkomen vaststellen.

>Maar dat wij met zijn allen solidair
>gemotiveerd zouden zijn om het BNP daarom zo hoog mogelijk te doen zijn,
>is een illusie.

        Daar is met voorlichting en propaganda wat aan te doen - vergelijk
enthousiaste inspanning voor wederopbouw na WOII.

>Vooral de laatste jaren wordt ons van liberale zijde het
>individualisme ingehamerd.

        Verkeerde voorlichting en propaganda dus - overigens had meen ik in 1994
de VVD het basisinkomen in haar verkiezingsprogramma staan - dan valt het
met dat "individualisme" wel mee.

>Solidariteit is langzamerhand een vies woord
>geworden. Populair is nu (helaas): "ieder voor zichzelf en God voor ons
>allen".

        "Ieder voor zich": Taktiek van "verdeel en heers".
        "God voor ons allen": realistischer: "Een 'gezonde' economie dank zij
florerende Multi-Nationals voor *ons* (allen?)"
        "helaas": Heb jij dan een betere oplossing dan wat ik voorstel (met goede
voorlichting en "propaganda", reclkame, ingevoerd basisinkomen)?

>Mijn eindconclusie: laten we stoppen met de discussie over het
>basisinkomen. Er zijn wellicht andere onderwerpen, die de moeite waard
>zijn en die meer realiteitsgehalte hebben dan het basisinkomen.

        "realiteitsgehalte" is zeer relatief begrip - naar mijn bescheiden mening
dwingt de realiteit ons in de richting van een basisinkomen - laten we ons
dan ook inspannen dat idee meer "realiteitsgehalte" te geven. Overigens:
stel alsjeblieft die "andere onderwerpen" die (meer?) "de moeite waard
zijn" aan de orde met goede argumenten voor wat je daarmee wilt bereiken.

>Op de web-site van PNYX-Parlenet lees ik, dat het doel is de (digitaal
>communicerende) burger meer invloed te geven op het beleid "in Den
>Haag".

        ...en ook beter daarover te informeren en kritische belangstelkling
daarvoor te wekken....

>Laten we dan een onderwerp kiezen, dat door "Den Haag" serieus
>zal worden genomen.

        Goed advies. (Criminaliteit? Zinloos geweld? AOW en/of WAO-problematiek?
Maatregelen tegen fraudering met WW- en bijstandsuitkeringen?
Bijlmermeerenquete of millieu-vervuiling met verarmd uranium in
Joegoslavie? Het "referendum" en of het kabinet daarop moet vallen?
Besteding van 1/3 aan ICT-gelden voor het onderwijs aan "Kennisnet"?
"Afstand" tussen overheid en burgers en geringe opkomst bij verkiezingen?).
Welke onderwerpen neemt "Den Haag" serieus en hoe serieus nemen de burgers
die onderwerpen en hoe serieus neemt "Den Haag" ons (de burgers) behalve
als stemvee? Iets anders is welke onderwerpen "Den Haag" serieus neemt dan
welke onderwerpen "Den Haag" serieus zou *moeten* nemen. Kortom -welk
onderwerp je ook aan wilt snijden- een Forum als de PNYX waar mensen uit
alle politieke richtingen en partijen onderling en met kamerleden kunnen
discussieren over onderwerpen die serieus genomen moeten worden is hard
nodig, al is het maar om een betere opkomst bij de verkiezingen te stimuleren.

Hartelijke groet,

Arie


For discussions on political issues in the Netherlands join the PNYX,
http://www.db.nl/pnyx (language Dutch, all citizens and members of
parliament are represented there independent of their membership of any
political party).

 ===========================================================================
  Accept that some days you are the statue, and some days you are the bird.
 ===========================================================================
  To-day is to-morrow's "yesterday": build good memories and all evil will
be past.
 ===========================================================================
  Look for eternal life - it is at hand and within reach.
 ===========================================================================