[Re: fiscalisering omroepbijdrage?? nee dus]

Thu Jul 1 01:16:15 CEST 1999

Beste Bert,

Je bent toch niet zo emotioneel als je baas beweert. Prima betoog. Helaas
lijken mij de uitgangspunten wat verkeerd. Je hebt het over de haalbaarheid
en rechtvaardigheid van het inningsysteem, belasting of doelaanslag.

De club heeft dan wel geen uitgesproken programmapunt, maar wel een nota uit
1993. Nog wel van Wolffensperger voordat hij zich bekeerde tot de
betuttelende overheid a la staatssecretaris Van der Ploeg (PvdA). Dat ging
over principes: de overheid privatiseert de tv-kanalen, wat er resteert aan
een behoefte aan publieke programma's kan gefinancierd worden uit belasting
(of bijdragen - op dit punt was de nota niet zo duidelijk).

De VVD stelde intussen iets anders voor: de drie publieke netten reduceren
tot 1 of 2. Maar een en ander zou zowel bij D66 als de VVD leiden tot een
vermindering van overheidsfinanciering en -bemoeienis.

Ik zou daarom liever hebben dat de fractie de financiering vanuit dit
perspectief in overweging neemt. De ethernood is verdwenen (ooit mede
aanleiding tot overheidsingrijpen). Door de veelheid aan commerciele kanalen
komt steeds meer het liberale persmodel in zicht voor de ether- en
kabelmedia. Een debat over fiscalisering sec lijkt me weinig zinvol - de
omroepen worden er niet meer of minder onafhankelijk van. Nu bestaat er
immers ook permanent discussie over de politiek vast te stellen
omroepbijdrage. Je belandt in een schijndiscussie als je je beperkt tot de
wijze van financiering. Wat moet je eigenlijk financieren? Een punt om nu
eens principieel te verschillen van PvdA/CDA/GL, onze politieke
schoolmeesters.

Henk Vreekamp, Utrecht
----------------------

In Message 30 Jun 99 16:46:03 MET DST, Bert Bakker <bbakker at usa.net> writes:

>Joost Boermans en ook Max Kok (bij wiens vraag wat Joost op de EO-dag dee=
>d ik
>me graag aansluit, maar dit terzijde), stelden een vraag over de fiscalis=
>ering
>van de omroepbijdrage. =
>
>
>Het ziet er naar uit dat het kabinet aanstaande vrijdag over een wetsvoor=
>stel
>staat waarin die fiscalisering inderdaad geregeld wordt. Hoe staat D66 da=
>ar
>tegenover, was de vraag.
>
>De Tweede Kamerfractie heeft daarover nog geen standpunt bepaald. Des te
>interessanter is het dus om ook van deze lijst enige input te krijgen voo=
>r die
>discussie. Ik zal hieronder ingaan op de diverse overwegingen die hierbij=
> een
>rol spelen. Maar eerst dit: het is een misverstand te denken dat ons
>verkiezingsprogramma zich uitspreekt voor fiscalisering: het programma 94=
>/98
>laat zich er niet over uit, het programma 1998/2002 zegt dit: "Met het oo=
>g op
>de langere termijn wordt onderzocht of de omroepbijdrage als grondslag va=
>n
>financiering van de publieke omroep geheel moet worden vervangen door
>financiering uit de algemene middelen. Gelet op het feit dat inmiddels au=
>dio
>en tv in vrijwel elke woning aanwezig zijn, zou het voordeel van financie=
>ring
>uit de algemene middelen kunnen zijn dat de perceptiekosten voor het opha=
>len
>van de omroepbijdragen vervallen, terwijl de individuele bijdrage via de
>algemene middelen inkomensafhankelijk is."
>
>Enkele overwegingen bij de discussie:
>
>1. Integratie van de omroepbijdrage in de algemene belastingheffing leidt=
>
>natuurlijk tot spreiding van de bijdrage over alle belastingbetalers - en=
>
>binnen de inkomstenbelasting tot meer progressie. Het is de vraag of dit =
>in
>alle gevallen een voordeel is: er zijn wel meer dingen die we niet per
>inkomstenbelasting doen. D66 heeft zelfs als standpunt altijd gehuldigd d=
>at
>tal van bijdragen, heffingen en subsidies zich juist minder lenen voor
>(directe) inkomenspolitiek, zoals de kinderbijslag, de ziektekostenpremie=
> (in
>zeker opzicht), de omroepbijdrage, de eco-tax. Naar analogie van de
>omroepbijdrage zou je ook de vergelijking kunnen trekken met het abonneme=
>nt
>voor de telefoon, voor de krant of voor de kabel. Denk verder ook aan de
>Onroerend-zaakbelasting. Bovendien: alles wat via de belastingen gaat, is=
> ook
>weer onderhevig aan aftrekposten, die op zich weer uiteenlopen vanaf de
>premieheffing voor de volksverzekeringen tot en met de hypotheekrente. =
>
>Met andere woorden: het is niet zo dat heffing via de belastingen altijd =
>de
>voorkeur verdient, omdat er dan inkomenspolitiek mee kan worden bedreven.=
> Dat
>leidt ook nog tot een steeds ondoorzichtiger totaal aan heffingen en
>bijdragen. Voorzover men echter inkomenspolitiek wil voeren, dan is de
>belastingheffing (en met name de loon- en inkomstenbelasting) daarvoor
>natuurlijk het aangewezen en primaire instrument.
>
>2. Natuurlijk is het een voordeel dat de perceptiekosten (de inningskoste=
>n, de
>controlekosten e.d.) vervallen. Dat scheelt ongeveer 60 miljoen, als je
>althans de omroepbijdrage inderdaad volledig integreert in de
>belastingheffing, dus er ook geen herkenbare omroepbijdrage meer overblij=
>ft.
>Overigens is dit het argument waarom vorig jaar in het regeerakkoord is
>afgesproken dat een onderzoek zal worden gedaan naar fiscalisering; event=
>uele
>opbrengsten komen ten goede aan de jeugdzorg. Nou kan de jeugdzorg het ge=
>ld
>goed gebruiken, en dat moet er dan ook komen (toevallig ook 60 miljoen). =
>Maar
>het is zeer oneigenlijk om beide zaken aan elkaar te koppelen - die staan=
>
>natuurlijk volstrekt los van elkaar. =
>
>
>3. De overwegingen van partijen om voor fiscalisering te zijn lopen sterk=
>
>uiteen: van inkomenspolitieke (pvda) tot overwegingen m.b.t. openbare
>financien (jaarlijkse afweging mogelijk tussen geld voor omroep of voor
>bejaardenhuizen), tot overwegingen van omroeppolitiek - via belastingmidd=
>elen
>is eenvoudiger te korten op de ruimte voor de publieke omroep.
>
>4. Dat laatste is ook zeker reden voor de publieke omroep om voor handhav=
>ing
>van de omroepbijdrage te zijn. Zij wijst op de lage omroepbijdrage in
>Nederland (inderdaad: het laagst van Europa, Duitsland, Engeland heffen,
>hoewel het ook nog veel grotere landen zijn, twee keer zoveel).
>
>5. Maar er is nog een punt, en dat betreft de onafhankelijkheid van de om=
>roep.
>Overal in Europa wordt de omroep uit omroepbijdragen betaald - behalve in=
>
>Spanje, maar daar wil men er snel toe overgaan. Reden: politiek en omroep=
>
>horen op afstand van elkaar te staan. Ik was onlangs met een delegatie bi=
>j het
>Duitse ZDF, en daar wees men met grote kracht op de noodzaak van die
>onafhankelijkheid, met de ervaringen in het Derde Rijk als achtergrond.
>
>Waar het toe leidt als onafhankelijkheid niet gewaarborgd is, zien we
>bijvoorbeeld in Belgie, waar de benoeming van een omroepvoorzitter een
>politieke zaak is, en bij wisseling van een regering de voorzitter ook
>wisselt. Dat riekt natuurlijk naar beinvloeding van de berichtgeving door=
> de
>omroep. Dergelijke beinvloeding zien we telkenmale optreden, in tal van
>landen. In het verleden ook in Nederland. En zelfs zeer onlangs ontstond =
>een
>discussie over de berichtgeving van Gerri Eickhof vanuit Belgrado. Eickho=
>f had
>veel meer begrip voor het Servische standpunt dan de meesten op dat momen=
>t.
>Zijn berichtgeving leidde tot een journalistieke discussie in Hilversum. =
>Dat
>is op zich prima. In Engeland daarentegen leidde het tot een politieke
>discussie of een soortgelijke BBC-verslaggever niet uit Belgrado moest wo=
>rden
>teruggehaald. =
>
>Ook in Nederland hebben we in omroeppolitiek of in cultuurpolitiek
>soortgelijke discussies gehad. In de jaren '80 wilde minister Brinkman de=
>
>PC-Hooftprijs niet toekennen aan Hugo Brandt Corstius, omdat diens denkbe=
>elden
>politiek niet correct genoeg waren. Nog eerder waren er tal van discussie=
>s
>over Hoepla, Zo is het toevallig ook nog 'ns een keer, Sjef van Oekel en =
>vele
>andere programma's. =
>
>Gelukkig lijkt die tijd in Nederland voorbij. Maar wie zegt ons dat over =
>een
>aantal jaren -wanneer het CDA weer eens in een kabinet zit- dergelijke
>bewegingen niet opnieuw ontstaan. Bisschop Muskens riep laatst de politie=
>k al
>op om te bewerkstelligen dat er een wekelijks, 4 uur durend armoedeprogra=
>mma
>zou komen op de publieke omroep.
>
>Bij dit alles komt nog dat we en via de Concessiewet en via de Raad van
>Bestuur toch al meer centrale opdrachten en centrale sturing regelen. Pri=
>ma op
>zich, maar het financiele instrument wordt daar dus nog eens aan toegevoe=
>gd.
>
>Dit alles heeft mij nog niet geleid tot de conclusie dat we fiscalisering=
>
>moeten afwijzen, maar ook nog niet tot instemming. Met name zal van belan=
>g
>zijn hoe we onafhankelijkheid ook in de toekomst kunnen garanderen, ongea=
>cht
>de financieringsvorm - of misschien is die financiering juist wel cruciaa=
>l.
>
>
>Kortom: stof te over. Ik houd mij zeer aanbevolen voor commentaar, en zal=
> te
>zijner tijd over het standpunt van de fractie terug-communiceren.
>
>Groeten (en een goede vakantie voor wie daar inmiddels aan toe is),
>
>Bert Bakker.
>
>____________________________________________________________________
>Get free e-mail and a permanent address at http://www.netaddress.com/?N=3D=
>1