Ook op het Internet moeten regels gelden

[Enschede, M (ICT)]

N.a.v. een uitspraak van het  CDA Kamerlid van der Hoeven dat
Internet-providers wettelijk verantwoordelijk gesteld moeten worden voor de
doorgifte van kinderporno, is er bij de Nederlandse Internetters lichte
commotie ontstaan.
De echte die-hard Internetters verzetten zich tegen dit soort stellingen en
hun belangrijkste argument is dat de providers een dergelijke
verantwoordelijkheid niet kunnen nemen; de grote hoeveelheid postings in
newsgroepen zijn eenvoudig weg niet te controleren door een provider.
Hoewel ik als die-hard Internetter best begrijp dat op basis van de huidige
technieken het voor een provider niet mogelijk is om controle uit te voeren
vind ik dat er best wel kanttekeningen geplaatst moeten worden.
In de real world leven wij in een grote vrijheid, maar zijn wij ook
onderworpen aan een aantal verboden en verplichtingen. Hoe zou ons land er
immers uit zien als we geen belasting meer betalen, het wapenverbod wordt
opgeheven en we inbraak en diefstal uit het strafrecht zouden halen. Ook
behoort de mogelijkheid om ons te legitimeren tot een van de
basisfaciliteiten van onze samenleving (al is het maar de portier van het
bedrijf die een gezicht herkent). Ondanks al deze regels is onze samenleving
niet tot een politiestaat verworden.
Op het Internet lijken al deze regels niet te gelden. Door de volstrekte
anonimiteit waarin gebruikers van het Internet op kunnen gaan wordt het
Internet steeds meer een vrijhaven voor de handel in kinderporno, het
ontduiken van auteursrechten en andere ondermijningen van de wet. Hoewel de
Internet-providers zich niet primair bezig hoeven te houden met het
bestrijden van criminaliteit kan het natuurlijk ook niet zo zijn dat zij
door hun werkwijze faciliteiten bieden aan lieden die het Internet gebruiken
voor hun criminele activiteiten. Ook voor bijv. banken geldt dat zij een
meldingsplicht hebben als zij het vermoeden hebben dat er criminele
transacties plaatsvinden.
Wellicht zal het op termijn noodzakelijk blijken dat voor de belangrijkste
openbare ruimten op het Internet (WWW en news) alle transacties worden
voorzien van een elektronische handtekening. Providers zijn dan in staat om
geautomatiseerd te testen of  van een bericht de herkomst bepaald kan
worden. Invoering van een elektronische handtekening zou een aantal grote
voordelen hebben boven controle vooraf:
-       Het is geautomatiseerd uitvoerbaar door providers.
-       Het wordt niet de taak van providers om uit te maken welke berichten
wel of niet aan de normen voldoen, zij hebben enkel de taak om na te gaan of
een bericht herleidbaar is tot een afzender.
-       Daders van criminele activiteiten zijn makkelijker op te sporen.
-       Spammers zijn op te sporen.
-       De geest van de grondwet blijft in tact: de vrijheid van
meningsuiting en drukpers blijft overeind, en het Internet blijft
gevrijwaard van censuur vooraf.
-       Een dergelijk systeem verzet zich niet tegen de wens van
Internetters om zich te beschermen tegen een glurende overheid. Het is
immers nog steeds mogelijk een bericht middels encryptie te beschermen tegen
gluurderij.
-       Ook verzet de elektronische handtekening zich niet tegen het anoniem
opereren op het Internet.  Burgerrechtenbewegingen etc. kunnen een gebruiker
voorzien van een anonieme identiteit op het Internet zolang zij zelf maar in
staat zijn om de afzender van een bericht te herleiden.
Om een dergelijk systeem in te voeren moet wel aan een aantal voorwaarden
worden voldaan. Het internationale karakter van het Internet maakt het
noodzakelijk dat een dergelijk systeem internationaal wordt ingevoerd omdat
de criminele anders uitwijken naar het buitenland. Ten tweede is het
noodzakelijk dat gebruikers de beschikking krijgen over sterke
encryptietechnieken om de handtekening te kunnen zetten en controleren. Ten
derde moeten er duidelijke wettelijke regels komen wanneer de verzender van
een bericht achterhaald mag worden. Hiervoor lijkt een toetsing door een
rechter-commissaris op de plaats.