Burger, bestuur, regeren en het nieuwe tijdperk

Thu Dec 16 19:43:54 CET 1999

> >De burger betrek je het meest bij het bestuur als je ze op tijd
informeert
> >over zaken die hen direct betreffen. Vanuit mijn ervaringen in de
> >gemeentepolitiek zie ik dat bij inspraakavonden altijd dezelfde
> >actiegroeperingen (vaak ook nog met onderlinge verbanden), door de
> > >gemeenteraad ingestelde adviesorganen en een enkele burger aanwezig is.
> >Grote groepen mensen zie je als er beleid ontwikkeld wordt waar ze het
niet
> >mee eens zijn, of om beslissingen door te drukken. Het zogenaamde
> >inter-actief beleid waarbij de ingezetenen de ruimte geeft om zelf
> >met>voorstellen te komen kan als een boemerang werken. Onze ervaring is
dat
> >zeer dan vanuit gaan dat zij de beslissingsbevoegdheid hebben en
> >degemeenteraad alleen maar ja kan zeggen. Doe je dat niet, of wil
> >je>wijzigingen dat gieren
> KNIPKNIPKNIP
> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
>
> Hallo allemaal,
>
> In het stuk van Greet tenminste twee aannames/uitgangspunten:
> a. de gemeenteraad bepaalt (lees: de politiek);
> b. burgers kunnen gehoord worden; moeten weet hebben van wat er
> gebeurt/besloten wordt.
> ========
>
> De praktijk bewijst keer op keer in profit en not-for-profit sectoren dat
> het moeilijk zo niet onmogelijk is om van mensen te verwachten dat zij
> zichzelf, of de groep waartoe zij behoren, opheffen ofwel fundamenteel
> veranderen. Daar is vrijwel altijd een externe kracht voor nodig. Dat
geldt
> mi ook voor de politiek. Die worstelt ook met het verwerven van een andere
> rol (en welke dan). In het volgende een aanzet voor discussie.
> +++++++
>
>
> Vaak hoor ik praten over de legitimatie van de politiek. Men zoekt dat in
de
> hoeveelheid stemmen (relatief dan). Het gekke is dat die gedachte niet
wordt
> ingevuld, uitgaande van bijvoorbeeld een tweemaandelijkse stemming of een
> stemming per onderwerp. Maar daarover is in het nabije verleden al genoeg
> gezegd. Gek is natuurlijk wel dat men die legitimatie niet haalt uit het
> aantal mensen dat een bepaalde mening heeft (gevormd) rond een expliciet
> thema. Dan wordt het kennelijk lastig: burgers die verwachten dat je er
dan
> als politicus ook echt wat mee doet!

Meestal, dat je als politicus doet wij zij willen.

>
> Verklaart dat wellicht ook de vaak optredende terughoudendheid om mensen
er
> echt bij te betrekken?

Nee, men wil de mensen er graag bij betrekken. De fout die politici daarbij
maken is, dat zij er vanuit gaan dat ook bij de deskundigen algemeen belang
boven persoonlijk belang moet gaan. En juist dat is meestal niet zo en dan
moet er corrigerend opgetreden worden.

> Juist bij interactieve beleidsontwikkeling is het zo interessant te zien
dat
> het betrekken van burgers vaak mis gaat omdat de burgers niet weten dat er
> gelegenheid is invloed te nemen (men weet niet dat het traject loopt rond

Het gekke is dat men, als het in de achtertuin lig (bij wijze van spreken)
men over het algemeen zeer goed op de hoogte is van diverse trajecten. Als
ik daarbij aan actiegroeperingen denk, weten die het soms beter dan de
ambtenaren. Mensen die hiervan niet op de hoogte zijn, worden door mij van
ganse harte geholpen. Als ze moeite hebben met de wijze waarop men moet
reageren, schrijf ik zelfs wel eens hun brief.

> dat thema!) ofwel omdat de actie wordt gericht op de notoire
belangengroepen
> ofwel omdat bijeenkomsten worden gepland op een tijdstip en datum dat
> normale mensen niet kunnen ivm andere verplichtingen (werk ed) ofwel omdat
> er geen duidelijk afspraken zijn met alle deelnemers aan dat traject over
> hun rol, ofwel omdat politiek bedreven moet worden ofwel .....

Al deze ofwels kun je doorstrepen als je het hebt over de diverse
inspraakmodellen die in Brummen gehanteerd zijn. Ze waren 's avonds, er was
een uitgebreid informatieronde aan vooraf gegaan.

> Interessant is dat politici zich zelf ook bijna altijd buiten dat traject
> plaatsen. Een probleem dat men noemt is bijvoorbeeld: moeten we meedoen en
> als we meedoen, moeten we nu wel of geen inbreng leveren (laten we maar
> alleen luisteren).

Sterker nog, tijdens die informatieronden werd het regelmatig helemaal niet
op prijs gesteld als politici zich met de discussie gingen bemoeien.

 > "de dames en heren het wel in de kamertjes zullen regelen". Weliswaar
> refererend naar de invloedsronde, maar het feitelijk niet gebruikend. Men
> heeft het ook over invloedsronde (we moeten hen informeren en we moeten
> luisteren); niet over meespraakronde. Ja, er zijn inspraaktrajecten. Maar
> zijn dat veelal eigenlijk ook niet luisterprajecten? Hoe vaak is het
> voorgekomen dat een mening uit een inspraaktraject (anders dan hetgeen B&W
> wilde) in dat traject is gevormd en vervolgens bekrachtigd?

Regelmatig, maar dan als onderdeel in een groot geheel. Veel groter is het
probleem om al de organisaties en burgers die ingesproken hebben en wiens
reactie niet meegenomen wordt uit te leggen waarom niet. Bij grote
inspraakrondes kunnen dat honderden zijn die net even van elkaar verschillen
en niet tevreden zijn met een globaal antwoord. Ze willen tot in de finesses
weten waarom niet en het liefst nog een keer in discussie gaan.

> Een ander probleem is deelname van ambtenaren (mogen die wel een standpunt
> innemen in zo'n traject ook al zijn ze mogelijk als burger betrokken;
mogen
> ze dat standpunt laten horen? Hoe de deskundigheidsmacht te voorkomen als
> dominante factor ed?)

Als een ambtenaar in Brummen als burger deelneemt aan een discussie is hij
vrij om te zeggen wat hij daarvan vindt. Als hij maar duidelijk maakt dat
hij als burger praat.

>
> Je zou daarom moeten overwegen om een heel andere insteek te kiezen, en
wel
> die van de participatieve beleidsontwikkeling. Bij dit traject is iedereen
> deelnemer, ook de ambtenaren en politici. Vooraf worden heldere afspraken
> gemaakt over de procesgang: aanpak, stappen, probleemstelling of
onderwerp,
> nagestreefde resultaat, betrokken, rollen, verantwoordelijkheden en
> bevoegdheden en besluitvorming.
>
> Het proces moet worden ingericht op basis van een voorstel van een
> onafhankelijke club, gesanctioneerd door de politiek (GR, PS of TK) vwb
> inrichting (stappen, aanpak, reikwijdte probleemstelling en betrokkenen)
en
> een onafhankelijk moderator. De laatste heeft verantwoordelijkheid er op
toe
> te zien dat ieders inbreng gelijkwaardig is; deskundigheidsmacht niet gaat
> domineren; dat ieder dus ook gehoord kan worden en op waarde kan worden
> geschat door allen om aldus te komen (in de eerste fase) tot een
> verscherping van probleemstelling (evt meerdere en daar een keuze uit te
> maken); in latere fasen van alternatieven en (on)mogelijkheden/kansen en
> risoso's ed. Om gaandeweg steeds concreter te worden en steeds minder
keuzen
> te hebben. Een trechtermodel dus.
> De moderator heeft daarin een taak om integriteit van het proces te
> monitoren en te conditioenren; heeft bevoegdheden om zaken te signaleren
evt
> publiekelijk aan de orde te stellen ed. De politiek is deelnemers, evenals
> de ambtenaar. Vooraf af te spreken dat de politiek keuzen maakt uit de uit
> het proces  aangeboden keuzen en alternatieven indien de deelnemers aan
het
> proces niet zelf tot een duidelijke keuze komen.

Theoretisch  ben  ik het helemaal met je eens. Maar zodra er kaders
aangegeven werden (wettelijke en/of financiele) kregen we direct al weer te
horen dat de keuze niet meer vrij was en de einduitkomst al beinvloed,
terwijl dit (en dit zeg ik met nadruk) niet waar was.

> Immers: indien het merendeel van de deelnemende mensen (waaronder burgers)
> van mening zijn dat een HSL niet moet komen; moet de politiek zeer goede,
> duidelijke en bij voorkeur meetbare argumenten hebben om een andere keuze
te
> maken. Men moet dat evenwel dan in alle duidelijkheid doen! Nu kunnen er
bij
> een HSL nationale en internatioanle belangen zijn die zwaar wegen; bij een
> dergelijk onderwerp mag je voorts verwachten dat de meeste burgers niet
> beschikken over alle informatie noch de tijd hebben om daar tot in detail
in
> te duiken. Toch mag dat geen excuustruus zijn om dan maar te stellen dat
de
> politiek dus het primaat moet hebben.

Let wel een HSL is een zeer ingewikkelde zaak en de politiek heeft
uiteindelijk beslissingsrecht en is uiteindelijk verantwoordelijk vanuit
mijn opinie. Daar is niet iedereen het mee eens. We hadden een bijeenkomst
over inter-actief besturen met iemand van de VNG die van mening was dat, als
de Raad uitvoering van beleid nav de ideeen aangeleverd door bv. wijkraden
over ging dragen de volledige verantwoording van het geheel bij de wijkraden
lag. Dat is nogal wat. Als de wijkraad dus een advies neerlegt bij de
gemeenteraad met het verzoek dit over te nemen en de uitwerking ervan valt
negatief uit is niet de gemeenteraad verantwoordelijk maar de wijkraad. Ik
vind dit nogal wat, maar gemakkelijk voor gemeenteraadsleden. Die kunnen bij
eventuele consternatie dan heel gemakkelijk roepen : "niet onze schuld". Wil
je hier ook even een reactie op geven?

> Een andere mogelijkheid is dat je het proces zodanig inricht dat degenen
die
> meedoen in staat worden gesteld kennis te nemen van tegenargumenten en
> daarbij horende feiten om, aldus hun visie te toetsen of juist te
> ontwikkelen.
> Een ander onderwerp dan HSL kan zijn: prioriteiten; ideeen voor
> armoedebestrijding; verbetering leefklimaat wijken; veiligheid wijken ed.
> Overigens: niet alle onderwerpen en besluiten lenen zich voor een
dergelijke
> exercitie. Besluiten zijn nodig om snel in te kunnen spelen op; voor de
> continuiteit van de dagelijkse zaken ed. Ik verwijs daarvoor naar een
> eerdere publicatie uit 1998 (via route 66).
>
> Kortom: niet te snel uitgaan van de politiek die het moet bepalen en dat
het
> lastig is indien burgers verwachten dat je iets doet met wat zij
aanreiken.
> De politiek is er voor de burgers; is dienend en niet andersom. Dat de
> praktijk thans nog teveel lijkt te zijn dat de politiek zich LIJKT op te
> stellen alsof wij er voor hun zijn (eens in de vier jaar) is triest. Ik
heb
> evenwel ook de indruk dat er steeds meer mensen komen, ook in de politiek,
> die de andere insteek 9radicale democratie heet dat geloof ik) niet alleen
> belijden, maar ook in de praktijk proberen te (gaan) brengen.
>
> Tenslotte: aan de schets van participatieve beleidsontwikkeling ontbreekt
> veel. Er zitten natuurlijk haken en ogen aan. Probleem daarbij is o.a. dat
> elk onderwerp, elk gebied eigen specifieke eisen stelt, mede op basis van
de
> deskundigfheid(seisen) vanuit de probleemstelling en de reikwijdte
daarvan;
> vanuit de gewoonten en normen in dat gebied en de historie rond het
> onderwerp.
>
> Ik reageer op de uitgangspunten zoals die bij het lezenvan de email van
> Greetje overkomen. Ook, omdat recent, in het forum openbaar bestuur, een
> interessante discussie plaats vondt in een groep, bestaande uit leden van
> GR, PStaen en wethouders over interactieve beleidsontwikkeling.
> Daarin werd de ingebrachte andere kijkwijze (*politiek als deelnemer en
> vooraf afspreken ook als beslisser indien men er niet helder uitkomt ofwel
> indien er andere belangen zijn die moeten worden meegewogen, maar dan wel
in
> openheid) niet direct afgeschoten. Ik had de indruk dat enkelen daar wel
wat
> in zagen. Dat, mede ingegeven door hun praktijk waar men interactieve
> beleidontwikkelprocessen heeft zien mislukken of zelfs als een boemerang
> tegen zich gekeerd heeft gezien.
>
> Is Part Belontw daarmee een panacee? Neen, het heeft nog meer ontwikkeling
> nodig, ook in de praktijk. De ervaringen tot nog toe met stukjes daaruit
> stemmen positief.
>
> groet,
>
> Theo
>
Theo, geloof  me ik wil nog wel verder gaan met het betrekken van de burgers
bij het bestuur. Denk daarbij eens aan een enquete, moeten de vragen wel op
een juiste manier gesteld worden. Maar ik heb een aantal keren duidelijk
ondervonden dat de goede weg er nog niet is en wij misschien wel te veel
vragen van mensen die alleen maar prettig willen wonen, werken en recreeren
en voor de rest met rust gelaten wensen te worden. En als het goed gaat is
dit verreweg de meerderheid.

Van ook een beetje een gefrustreerd gemeenteraadslid (tenminste op dit
punt).

Greetje Verver
> ______________________________________________________
> Get Your Private, Free Email at http://www.hotmail.com