Een heus, gedurfd voorstel (Sleutelcongres: stelling)

[Andor Admiraal]

Beste Kaij,

Leuk plan, prettige gedachten. Maar...

We hebben iets vergelijksbaar al geprobeerd tijdens de campagne van '98.
"Kies Paars, Paars is D66 en D66 is Paars" was een boodschap met dezelfde
basis als jouw drie-blokken-idee. Ook "paars" maakte PvdA en VVD overbodig,
maar de kiezer zag het iets anders. Als korte-termijn campagnestrategie was
het verdigbaar omdat Paars ongeveer het enige positieve was dat kiezers met
ons associeerden. Als lange-termijnstrategie zie ik er weinig heil in. Ik
stel voor dat D66 nu juist het tegenovergestelde gaat proberen.

Het drie-blokken idee heeft een aantal zwaktes:
- Het definieert ons naar aanleiding van wie de andere partijen zijn. Op
het moment dat je er zelf zwak voorstaat in de beeldvorming heb je weinig
aan zo'n vergelijking. Als de PvdA of de VVD straks de losersclub is kan
het nuttig zijn, nu schieten we in onze eigen voet.
- Het is een sterk intra-politieke redening. Het gaat over politiek,
politieke verhoudingen en partijen - het gaat om dingen waar wij politico's
warm voor lopen maar die gemiddelde kiezer niet echt kunnen beroeren. Het
is een wat abstracte en vooral interne discussie. Met partijpolitieke
theorien an sich win je geen stemmen.
- Belangrijkste bezwaar: het geeft niet aan wat D66 extra inbrengt. "Het
beste van twee werelden" voegt niets toe aan de politiek en suggereert
alleen de overbodigheid van D66. Immers, de kern van de redenering is dat
anderen ongeveer hetzelfde bieden maar dat alleen de dosering anders is.
Dat is niet echt een redenering om mensen hun stoel uit te krijgen en op de
D66-barricaden. Immers, als D66 er niet meer is en PvdA en VVD het samen
moeten doen, komt er ongeveer hetzelfde uit. Zelfs als je mensen al van het
D66-gelijk overtuigt geef je ze nog geen reden om voor je te stemmen.

Een tegenovergestelde strategie is volgens mij beter. We moeten ons niet
concentreren op wie wij zijn ten opzichten van anderen, maar geloven in de
eigen, oorspronkelijke kracht. We moeten uitleggen wat ons onderscheidt,
wat wíj hebben dat anderen niet hebben. We moeten als partij het sluiten
van compromissen aan onze Tweede Kamerleden overlaten (dat komt wel goed)
en zelf met nieuwe, originele en gedurfde ideeen komen. Wij (de leden, de
grassroots van de partij) moeten stoppen om zoveel met onszelf en met "de
politiek" bezig te zijn. We moeten ons veel meer richten op de samenleving.
Wij moeten nú bouwen aan onze eigen kracht zodat wij, zodra we van de
schopstoel af zijn en een andere partij erop zit, ook echt een
oorspronkelijk alternatief kunnen bieden en niet slechts "meer van
hetzelfde". In 1994 waren we dat oorspronkelijke, vernieuwende alternatief,
net zoals GroenLinks dat in '98 was.

Alleen een partij met een eigen agenda kan een alternatief zijn. Wie
zichzelf bij voorbaat als alternatief presenteert wordt hooguit gezien als
een zwak aftreksel. Het lijkt hoogmoedig wanneer wij claimen net zo goed te
zijn als VVD en PvdA bij elkaar, maar het wijst eigenlijk op een gebrek aan
zelfvertrouwen. Dat wij i.t.t. GroenLinks netjes in het midden staan dat
weten mensen wel, de vraag is vooral wat wij daar in het midden willen
bereiken. Onze middenpositie is een electoraal sterk punt, maar dat wil
niet zeggen dat je iets te winnen hebt door dit expliciet te maken.

Wij moeten niet ons best doen om "uit te leggen" dat wij beter zijn dan de
anderen bij elkaar. Wij moeten ons best doen om te zorgen dat wij morgen
beter zijn dan vandaag: meer ideeen, meer debat en meer contact met de
samenleving. We kijken nu naar links en rechts en concluderen dat de
toekomst er tussenin ligt. Bijna goed, maar de toekomst ligt vóóruit. Als
we volle kracht vooruit onze eigen richting vooruit volgen, dan laten we de
rest vanzelf achter ons. ;-)

Groet, groet,
Andor.